Δύο χρόνια και εφτά θανάσιμα αμαρτήματα

Η κυβέρνηση Σύριζα είναι μια αποτυχημένη κυβέρνηση. Η κυβέρνηση της Αριστεράς είναι μια αποτυχία της Αριστεράς. Δυο χρόνια μετά την ιστορική ημερομηνία της 25ης Γενάρη του 15, μερικές σκέψεις για την αποτυχία, ταξινομημένες με βάση τις προ δυο ετών φαντασιώσεις επιτυχίας.

από μια διαδήλωση ενάντια στη λιτότητα στο Λονδίνο, δύο και κάτι χρόνια πριν

Η διαπλοκή. Οι συνθήκες τότε φάνταζαν εξαιρετικές σε αυτό το ζήτημα: Μια κοινωνία που έβραζε ενάντια σε δημοσιογράφους μαριονέτες που τη συκοφαντούσαν, την εκβίαζαν και της έλεγαν ξεδιάντροπα ψέμματα. Μια κοινωνία που σχεδόν εξερράγη με την άνευ προηγουμένου απόπειρα χειραγώγησής της στην διαβόητη εβδομάδα του δημοψηφίσματος. Η κυβέρνηση Σύριζα είχε το ηθικό πλεονέκτημα και την κοινωνική ώθηση να τσακίσει το πλέγμα παραεξουσίας. Δεν τα κατάφερε. Ακόμα και σε αυτό το κλίμα της αποσύνθεσης και παρακμής βασικών διαπλεκόμενων, όπως ο ΔΟΛ και το Μέγκα, ο Σύριζα απέτυχε παταγωδώς, αφημένος στην ερασιτεχνική προσπάθεια να δημιουργήσει τη δική του διαπλοκή επιχειρώντας συμμαχία με πρεζέμπορες και αδιανόητους κόπανους. Του έμεινε ο Κουρής βέβαια, είναι και αυτό ένα κατόρθωμα. 

Η κοινωνική πρόοδος. Να ξεκινήσω με την παραδοχή ότι κάθε προσπάθεια κοινωνικής προόδου στην Ελλάδα φιλτράρεται από την Εκκλησία. Και ότι σε αυτό το πλαίσιο το εγχείρημα της κοινωνικής προόδου από μια κυβέρνηση Σύριζα έμοιαζε σχεδόν ακατόρθωτο. Η εκκλησία είναι διαχρονικά ένας σκοταδιστικός θεσμός με πανίσχυρους μηχανισμούς ταπείνωσης και εξευτελισμού κάθε προσπάθειας εκμοντερνισμού και προόδου. Ο αγώνας για να παρακαμφθεί η επίδρασή της οφείλει να έχει επιμονή και ατσάλινη αντοχή, μαζί βεβαίως με πολιτική βούληση. Προφανώς, η κυβέρνηση Σύριζα πέρα από τη δεδηλωμένη μα ασαφή αντίληψη περί προοδευτικής κοινωνίας, δεν είχε τίποτα άλλο. Ή μάλλον είχε. Τους Ανέλ. Ένα συνονθύλευμα ακροδεξιών, ομοφοβικών, θρησκόληπτων και ξενοφοβικών πολιτικών με παρόμοιες μεσαιωνικές αντιλήψεις με της εκκλησίας οι οποίοι εμφανίστηκαν ως το αναγκαίο κακό για τη συγκρότηση μιας κυβέρνησης αριστεράς. Έτσι, με αυτούς παρέα, ο Σύριζα επέτρεψε ασυζητητί στους προκαθήμενους να συμμετέχουν ανενόχλητοι στη λήψη αποφάσεων, να παρεμβαίνουν αδιακρίτως για τη διατήρηση του status quo των συμφερόντων τους, να αλλάζουν ακόμα και υπουργούς σε μια επίδειξη της ισχύος τους. Ταυτόχρονα προβεβλημένοι μητροπολίτες -ανώτατοι δημόσιοι υπάλληλοι- χωρίς συνέπειες έβριζαν χυδαία υπουργούς της κυβέρνησης και συκοφαντούσαν ατιμώρητοι μια μερίδα των πολιτών με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό ή ταυτότητα φύλου. Την ίδια στιγμή η εκκλησία αρνείται εμπράκτως οποιαδήποτε συμμετοχή στην ανακούφιση της κοινωνίας και δείχνοντας το πιο μισανθρωπικό της πρόσωπο αδιαφορεί για τη προσφυγική τραγωδία. Κάθε απόπειρα του Σύριζα για στοιχειώδη βήματα προς τα εμπρός, όπως το σύμφωνο συμβίωσης και η αλλαγή στα θρησκευτικά, είτε πολεμήθηκε είτε διεκόπη. Η κυβέρνηση Σύριζα στάθηκε ανίκανη να προστατέψει τόσο την κοινωνία όσο και τον ίδιο της τον εαυτό από την συντηρητική υποστροφή και κατηφόρα της.   

Η κρατική βία. Είχε ξεκινήσει ελπιδοφόρα η κυβέρνηση δυο χρόνια πριν σε μια προσπάθεια για συμφιλίωση λαού και νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας: Άνοιγμα των στρατοπέδων συγκέντρωσης, απομάκρυνση των σιδεριών από τη βουλή, υποσχέσεις για κατάργηση των δακρυγόνων και εκδημοκρατισμό των σωμάτων ασφαλείας. Θυμάμαι χαρακτηριστικά τη νεολαία να βγάζει χαμογελαστή φωτογραφίες μπροστά στις κλούβες των ματ. Άλλωστε, το έργο του Σύριζα ήταν προφανώς πιο εύκολο σε αυτόν τον τομέα. Η προηγούμενη κυβέρνηση Σαμαρά με την ανελέητη και ασύλληπτης φυσικής βίας πάταξη κάθε μορφής αντίστασης της κοινωνίας απέναντι στη βαρβαρότητα που της προετοίμαζε μετέτρεψε την κοινωνία στην παραλυμένη και χωρίς ελπίδα μάζα που όλοι τώρα παρατηρούμε. Δύο χρόνια μετά, το κράτος, μας έδειξε ο Σύριζα, δεν μπορεί να αλλάξει. Όταν η αδυναμία της κυβέρνησης να φέρει την ελπίδα που υποσχέθηκε έγινε εμφανής το κράτος έγινε ξανά κράτος, η αστυνομία έγινε ξανά αστυνομία, η καταστολή ξανά καταστολή και η βία στις λίγες φορές που χρειάστηκε έγινε εκ νέου ο τρόπος να πειστεί η κοινωνία.

Η πάταξη των νεοναζί. Και ενώ η εγκληματική συμμορία δείχνει ότι δε μπορεί να αυξήσει περισσότερο την επιρροή της στην κοινωνία, μένοντας σταθερά σε ποσοστά 6-7%, ο Σύριζα κάνει ό,τι μπορεί να διατηρήσει τη χρυσή αβγή στον πολιτικό αφρό. Στο όνομα της πολιτικής ορθότητας και ενδεχομένως για λόγους παραπολιτικούς, στελέχη του Σύριζα εμπράκτως νομιμοποιούν τον πολιτικό λόγο της νεοναζιστικής οργάνωσης και προπαγανδίζουν μια κάποια εκδημοκρατικοποίησή της. Η δικαιοσύνη ακόμα δεν έχει αποφανθεί τρεισήμισι χρόνια μετά τη δολοφονία Φύσσα και οι μαχαιροβγάλτες της συμμορίας συνεχίζουν να τραμπουκίζουν ανενόχλητοι. Τα πολυάριθμα περιστατικά σύμπραξης χρυσής αβγής και αστυνομίας καταδεικνύουν εξάλλου ότι ο Σύριζα πότε δεν κατάφερε να αγγίξει αυτό το καρκίνωμα στα σπλάχνα των κατασταλτικών μηχανισμών.Οι μαχαιριές των χρυσαβγιτών όμως είναι πάντα πισώπλατες, και αυτό τόσο ο Σύριζα όσο και η κοινωνία θα το πληρώσει πολύ ακριβά. 

Το προσφυγικό. Ένα ακόμα σχεδόν ακατόρθωτο εγχείρημα αφέθηκε στα χέρια του Σύριζα τα τελευταία δυο χρόνια. Αλλά ακόμα και έτσι, με τις αδιαμφισβήτητες αντικειμενικές δυσκολίες της διαχείρισης του μισού εκατομμυρίου των προσφύγων, ο Σύριζα τα έκανε θάλασσα. Εκατομμύρια ευρώ στη διαχείρισή του, πολυάριθμες οργανώσεις, δομές και στρατόπεδα. Καμία οργάνωση, κανένας συντονισμός, καμιά αποτελεσματικότητα. Μια συνεχής ανθρωπιστική κρίση που δεν κατάφερε να ελέγξει και μια κοινωνία που δεν έχει ξεκινήσει καν να τη προετοιμάζει στην ιδέα πως οι πρόσφυγες θα μείνουν πλέον μαζί της και θα χρειαστεί να ενταχθούν σε αυτή. 

Το σκίσιμο του μνημονίου. Εδώ, τα λόγια περιττεύουν. Η τελευταία ελπίδα για αξιοπρέπεια της κοινωνίας δυο χρόνια πριν στα χέρια της κυβέρνησης Σύριζα μετατράπηκε στο οριστικό αδιέξοδο. Μπροστά στο δυσθεώρητο φράγμα που όρθωσε η πανίσχυρη ευρωπαϊκή ελίτ, ο Τσίπρας μεταμορφώθηκε σε Καραμήτρο. Η ταπείνωση και ο εξευτελισμός ενός πολιτικού, μιας κυβέρνησης και μιας κοινωνίας μετά από αυτό δεν έχουν προηγούμενο. Η κοινωνία αργοπεθαίνει και κάπου στη βόρεια Ευρώπη μερικοί τραπεζίτες και πολιτικοί κρατούν ξεκαρδισμένοι τις κοιλιές τους από το λαχείο που τους έτυχε. 

Η Αριστερά: οι ιστορικοί της αριστεράς θα έχουν πολύ δουλειά στο μέλλον, εξαιτίας του Σύριζα. Η ανάληψη ευθύνης διακυβέρνησης από ένα κομμάτι της αριστεράς και η ολοφάνερη αδυναμία του να την ευοδώσει οδήγησε σε μια πρωτόγνωρη υπαρξιακή κρίση ολόκληρη την αριστερά. Δύο χρόνια μετά η ελληνική αριστερά βρίσκεται σε αποσύνθεση. Διασπάσεις, πισώπλατες μαχαιριές και συκοφαντίες από τη μία, περιχαράκωση, εσωστρέφεια και εγκλωβισμός στην αναζήτηση μιας νέας ιδεολογικής καθαρότητας από την άλλη, όσο η ακροδεξιά θριαμβεύει και πάλι στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και παντού. Ενώ η κοινωνία αναζητά απελπισμένα μια νέα ιδέα και μια νέα μέθοδο που θα την χειραφετήσει η Αριστερά της Ελλάδας, εξαιτίας του Σύριζα, της υπενθυμίζει επώδυνα ότι ακόμα και μέσα στις αυταπάτες της There Is No Alternative.