25.4.10

από την ηθική των κοινών ανθρώπων

Η ντροπή του δεν ήταν για τα σίδερά του. Είχε πληγωθεί βαθιά η υπερηφάνια του. Και υπέφερε γι' αυτό ακριβώς. Για τη πληγωμένη του υπερηφάνια. Ω! τι ευτυχισμένος που θα ήταν αν μπορούσε να τιμωρήσει ο ίδιος τον εαυτό του! Όλα θα τα υπέφερε τότε, ακόμα και τη ντροπή και τον εξευτελισμό. Η χονδροπετσιασμένη όμως συνείδησή του, όσο αυστηρά και αν έκρινε τον εαυτό του, δεν έβρισκε να έχει κάνει στο παρελθόν κανένα ιδιαίτερο τρομερό σφάλμα, εκτός από το ότι δε πέτυχε το σκοπό του, πράγμα που μπορεί να συμβεί στο καθένα. Η ταπείνωση πήγαζε από το γεγονός ότι αυτός χάθηκε τόσο τυφλά, χωρίς ελπίδα, παράλογα και ηλίθια, και έπρεπε να υποταχθεί, να υποκλιθεί μπροστά στον παραλογισμό αυτής της "ποινής", αν ήθελε να ξαναβρεί τη γαλήνη. Αγωνία δίχως αντικείμενο και δίχως σκοπό σήμερα, μια αδιάκοπη θυσία που ήταν προορισμένη να μείνει άκαρπη αύριο -να τι του απέμενε πια στη γη...

από το "Έγκλημα και τιμωρία" του Φίοντορ Ντοστογιέφσκι

24.4.10

για το καταραμένο φίδι

Διαβάζω για το τέλος της μεταπολίτευσης, της κοινωνικοπολιτικής εκείνης αναγκαιότητας που ακολούθησε μια σκοτεινή περιόδο που κορυφώθηκε με τη χούντα, και ανατρέχοντας σε αναλύσεις και δημοσιευμένες σκέψεις σκοντάφτω πάνω στις βαρύγδουπες λέξεις-ορόσημα που αναδεικνύουν τελικά πώς καθορίστηκε η συλλογική μας συνείδηση γύρω από αυτή την αναγκαιότητα:
"Επταετής επανάσταση",  αλλαγή, κάθαρση, εκσυγχρονισμός, ολυμπιάδα, επανίδρυση του κράτους, "αλλάζουμε ή βουλιάζουμε". Κάθενα από τα παραπάνω, στριμωγμένα όλα τους σε διάστημα 40 ετών, αποδεικνύονται πολύ περισσότερα σε αριθμούς ορόσημα από αυτά που απαιτούνται για να αποδείξουμε τελικά στους εαυτούς μας ότι γνωρίζουμε τι ακριβώς θέλουμε από τις ζωές μας και τη κοινωνία που αποτελούμε.  Όλα αυτά, τόσα πολλά για μια τόσο μικρή ιστορική περίοδο, καταδεικνύουν μαζί και μια συλλογική συναισθηματική νοημοσύνη λιγότερο ώριμη για τις υψηλές απαιτήσεις που οι συγκεκριμένες λέξεις ορόσημα θέτουν.
Αντίθετα, έννοιες όπως ραγιάς, χατζηαβάτης, ρουσφέτι, ραχάτι, παζάρι, νταραβέρι, νταηλίκι, χαϊρι φαντάζουν διαχρονικές στη πορεία του κατασκευασμένου μας έθνους. Και είναι έννοιες ιστορικά τιμημένες από εμάς και μέχρι τώρα θρησκευτικά εφαρμοσμένες. Και οι λέξεις που τις εκφράζουν -ωραιότατα δάνεια από τη τουρκική γλώσσα- αδυνατούν να μη με κάνουν καχύποπτο για το πόσο στενά συνδεδεμένες είναι τελικά οι έννοιες αυτές με τον πολιτισμικό μας γενετικό κώδικα.
Είναι παράλογο να μη συμπεράνω έτσι ότι το ρουσφέτι αναμοχλεύει το θυμικό μας καλύτερα από ότι η "επανάσταση". Ότι το νταραβέρι είναι πιο οικείο από τη "κάθαρση" και ότι η χριστιανορθοδοξία σαφώς προτιμότερη από τον "εκσυγχρονισμό" (σημ. η επανάσταση, η κάθαρση και ο εκσυγχρονισμός προφανώς και δε φέρουν εδώ το νεοελληνικό φορτίο που τους έχουμε προσδώσει). Είναι αυτονόητο πια ότι σε επίπεδο λαού οι επιλογές μας έχουν γίνει και είναι σαφώς καθορισμένες δεκαετίες τώρα. Αναρωτιέμαι αν αυτή η μοντέρνα μορφή απώλειας της "εθνικής" ανεξαρτησίας που αποτελεί η παραχώρηση της εξουσίας στο ΔΝΤ θα είναι και η τελευταία ευκαιρία επανακοθορισμού των αυτοκαταστροφικών μας επιλογών. Ή στη πραγματικότητα θα αποτελέσει μόνο έναν κύκλο από αυτούς που αυτούσια επαναλαμβάνονται στην ιστορία του δύσμοιρου νεοέλληνα. 

19.4.10

το Εϊγιαφιατλαγιουκούλ μας δείχνει το δρόμο

Η επικάλυψη του ευρωπαϊκού ορίζοντα με στάχτη είναι μόνο το αποτέλεσμα της συντονισμένης δράσης ενός ηφαιστείου, του παγετώνα που το καλύπτει και των ανέμων. Τίποτα σε αυτή την αλληλουχία φαινομένων δεν μοιάζει παράταιρο στην αρμονική προσπάθεια της φύσης για ομοιοστασία. Μόνη παραφωνία το χάος στις εναέριες συγκοινωνίες της ανθρωπότητας που ακόμα επιμένει στη ψευδαίσθηση της εξουσιαστικής της σχέσης με τη μητέρα γη. Η αντιεξουσιαστική δράση του Εϊγιαφιατλαγιουκούλ όμως δείχνει ότι η εξέγερση θα προκύψει τελικά από ό,τι οι επίπλαστες ιεραρχίες θεωρούν κοιμισμένο κάτω απ' το παγετώνα του. Και η αναίρεση κάθε κυριαρχικής σχέσης θα μοιάζει τότε με το πιο φυσικό πράγμα του κόσμου. 

16.4.10

τρέχουμε τώρα! (για την €λλά$α, πάντα)

δεν είμαι τακτικός στις αναρτήσεις τελευταία γιατί προετοιμάζομαι εντατικά για τον μαραθώνιο του Λονδίνου στις 25 του τρεχοντος. Αντί να σκέφτομαι, να διαβάζω και να γράφω, γυμνάζομαι σκληρά καταναλώνοντας πίτσες, νούντλς και μακαρόνια για να αποκτήσω το απαραίτητο θερμιδικό φορτίο και να αντέξω και τα 42 χιλιόμετρα. Το ασθενοφόρο με τη κινητή μονάδα εντατικής έχει ήδη κανονιστεί να με παραφυλάει από τα 600  κιόλας πρώτα μέτρα (εδώ το κράτος δουλεύει), μα και αν με χάσει, μία από τις χιλιάδες κάμερες που με στοχεύουν καθημερινά θα καταγράψει  την επικείμενη κατάρρευση (παραδουλεύει θα έλεγα). Το μόνο που χρειάζεται να προσθέσω είναι η αναγκαιότητα της επισήμανσης ότι η συμμετοχή μου στο μαραθώνιο γίνεται για καλό σκοπό. Όπως συνηθίζεται στην Αγγλία, αυτός που αποφασίζει να ξυπνήσει πριν τις 8:30 το πρωί της κυριακής έχει ήδη αφοσιώσει τον εαυτό του στον αλτρουισμό, που αντί βέβαια για κινηματικές διαδικασίες, υπονοεί τη συμμετοχή σε μια φιλανθρωπία. Έτσι κάποιοι θα τρέξουν για τον καρκίνο, άλλοι για το πάρκινσον,  κάποιοι για τους εθελοντές της metropolitan police. Εγώ πάλι θα τρέχω απ' τις οκτώμισι για να μαζέψω χρήματα για τη φτωχή μικρή χώρα της καταγωγής μου. Στόχος μου οι 1000 λίρες, καταλαβαίνω, ταπεινό το ποσό, αλλά αυτές τις δύσκολες ώρες προέχει ο πατριωτισμός και η αυτοθυσία. Δώμου κάτι και συ λοιπον πατριώτη,  42 χιλιόμετρα θα κάνω για τη χώρα της δημοκρατίας, του ξένιου Δία και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Κάθε ευγενική προσφορά θα τιμηθεί με ιδιαίτερη μνεία. Για όλες τις μνείες, για όλα τα ονόματα των φιλελλήνων και ό,τι φιλανθρωπία έχει μαζευτεί ως τώρα (για την Ελλάδα πάντα) μπορείς να νιώσεις υπερήφανος (ως έλληνας) εδώ.

10.4.10

καυτό παρασκήνιο (Slavoj, you know I love you)

Είδα σε πολλά ιστολόγια το εξαιρετικό βίντεο με τον Σλαβόι Ζίζεκ να εκφωνεί ένα ανέκδοτο απογυμνωτικό του ρόλου της σύγχρονης αριστεράς. Είχα τη μεγάλη χαρά να βρισκόμουν ο ίδιος αυτοπροσώπως στη συγκεκριμένη ομιλία του Σλαβόι, η οποία είχε γίνει στο πλαίσιο του marxism 2009 τον περασμένο Ιούλιο στο Λονδίνο. Και αφού το βίντεο έγινε δημοφιλές στην ελληνική μπλογκόσφαιρα με πάμπολλες αναδημοσιεύσεις, θα ήθελα να συνεισφέρω στην ευρύτερη γνώση με τη καταγραφή ενός "λεπτού" παρασκηνίου, του οποίου υπήρξα μάρτυρας και  του οποίου ο πραγματικός χρόνος έχει σφηνωθεί ανάμεσα στο 2:03 και το 2:20 του youtubικού.
Πριν όμως, και για όποιον δε το έχει παρακολουθήσει, ορίστε το εν λόγω βίντεο με το περίφημο ανέκδοτο και ένα μικρό κομμάτι της ομιλίας:

Αν παρατηρήσετε, από το 2:14 και μετά, ο Σλαβόι αλλάζει ελαφρά το ύφος της παρουσίας του, λες και ο μόνιμα εκφραστικος και πληθωρικότατος Ζίζεκ να έχει απωλέσει ξαφνικά ένα μικρό κομμάτι της αυτοκυριαρχίας του. Φυσικά η ρητορική του δεινότητα παραμένει αλλά η γλώσσα του σώματος προδίδει καταρχήν αμηχανία ή εκνευρισμό καθώς και αυτή την παρόρμηση της ανάγκης για επανόρθωση και ίσως υπεραναπλήρωση. Ο λόγος γι' αυτή την αλλαγή είναι ακριβώς το περιστατικό που συνέβη αμέσως μετα το 2:03 και που αμέσως θα διηγηθώ: 
Τη χειμαρρώδη ομιλία του Σλαβόι είχε ακολουθήσει, θυμάμαι, ένα παρατεταμένο, ενθουσιώδες χειροκρότημα από ένα πλήθος 2000 ατόμων που σχεδόν παραληρούσε. Ανάμεσα σε αυτούς όμως, υπήρχε και μια νεαρή γυναίκα, όχι μεγαλύτερη από εικοσιδύο ετών, της οποίας ο ενθουσιασμός είχε διακοπεί πρώωρα στο άκουσμα του ανεκδότου. Πρόκειται για την επικεφαλής της φεμινιστικής ομάδας του SOAS (School of Oriented and African Studies), μιας από τις πιο δραστήρια πολιτικές ομάδες ενός από τα πιο προοδευτικά και ριζοσπαστικά πανεπιστήμια του Λονδίνου. Η γυναίκα αυτή, χωμένη όπως βρισκόταν μες στο αλλαλάζων ακροατήριο, πήρε το μικρόφωνο που ήδη γυρνούσε στο κόσμο για τις ερωτήσεις και ξεκίνησε μια σφοδρή επίθεση απέναντι στο σεξιστικό περιεχόμενο του ανεκδότου κατηγορώντας τον Ζίζεκ ανοιχτά για υποτίμηση του γυναικείου βιασμού και προσβολή της γυναικείας προσωπικότητας. Δε θα ξεχάσω ποτέ το πώς ξεκίνησε τη δική της ομιλία, ενδεικτικό της επίδρασης του Ζίζεκ στα νεανικά ακροατήρια: "Slavoj, you know I love you, but now I really want to hate you!" Μιλούσε για τρία λεπτά περίπου και ο λόγος της ήταν σαφής, ορθολογιστικός και απόλυτα δομημένος, ώστε  μόλις τελείωσε, το ακροατήριο που τα τρία λεπτά έστεκε βουβό και αμήχανο, παραδόθηκε σε ένα άκρατο ενθουσιασμό που έμοιαζε σχεδόν με αυτόν απέναντι στον Σλαβόι.Αυτά τα τρία λεπτά, επίσης, ο Ζίζεκ καθισμένος στο πάνελ (φώτο από το κινητό μου τηλέφωνο) κοιτούσε απορημένος, σχεδόν σαστισμένος, και μια φορά που προσπάθησε να τη διακόψει για να εξηγηθεί, η ίδια τον παρότρυνε να σταματήσει μέχρι εκείνη να τελειώσει. Η χρονική στιγμή 2:14 του βίντεο είναι τότε που ο Σλαβόι, ακόμα αμήχανος και ελαφρά εκνευρισμένος, ξεκινά τη δευτερολογία του απαντώντας στις ερωτήσεις, και στο 3:11 η στιγμή που αρχίζει να απαντά -απολογείται στη πραγματικότητα- στη νεαρή γυναίκα για το "κακόγουστο" του ανεκδότου. 
Αν και τα πνεύματα έδειχναν αρκετά ευδιάθετα στο τέλος της εκδήλωσης, από όλες τις "πλευρές", προσωπικά εκτιμώ -μια απλή αίσθηση είναι μόνο, δυστυχώς δεν είχα την ευκαιρία να τα πω με τον Σλαβόι- ότι ο ναρκισσισμός του, σφοδρά ενισχυμένος από τις ασταμάτητες εκδηλώσεις λατρείας ροκ σταρ στο πρόσωπό του, είχε δεχθεί μια γερή κλωτσιά ανάμεσα στα σκέλια από μια δυναμική φοιτήτρια. Μα, ειλικρινά, αυτό δε πρέπει να μας ενοχλεί καθόλου: ως γνωστόν η υπεραναπλήρωση ενός πληγωμένου ναρκισσισμού σε άτομα σαν τον Ζίζεκ, ωφελεί συνήθως την ανθρωπότητα με τρία-τέσσερα νέα εξαίρετα βιβλία, καθόλου άσχημα δηλαδή για το βιογραφικό αυτής της αξέχαστης γυναίκας.

Παλίοτερες αναρτήσεις μου για τη συνολική ομιλία του Ζίζεκ στο συγκεκριμένο συνέδριο εδώ και εδώ.

8.4.10

Το Μέσσι-ανικό είναι η δομή του Απ-Όντος

θέλω να πιστεύω πως είναι πιο έντιμο για τη κοινή νοημοσύνη και περισσότερο ορθολογιστικό στο πλαίσιο του ανθρώπινου είδους αν υποδεχόμαστε κάθε χρόνο ως αρχηγό κράτους τον Λιονέλ Μέσσι αντί της γνωστής αναμμένης λαμπάδας. Γιατί η δική του λάμψη είναι πραγματικά οικουμενική και η λατρεία του ονόματός του ειλικρινής, χωρίς την ανταποδοτική απαίτηση της σωτηρίας, και καθάρια, μακριά από το εκβιαστικό μεταφυσικό άγγιγμα του φόβου. Μα και αν τα συναισθήματα ευτυχίας γι' αυτή την επαφή με το Θείο είναι εξίσου στιγμιαία, τουλάχιστον τις δικές του πετυχημένες προσπάθειες μπορείς να τις βλέπεις ξανά και ξανά από ένα τηλεοπτικό ριπλέϋ. "Ο Βασιλεύς της Δόξης μήποτε προσκόψῃ πρὸς λίθον τὸν πόδα του" και τότε το πραγματικό αλλαλάζων πλήθος της υποδοχής στο αεροδρόμιο θα είναι η απόδειξη πως (απ-)Όντος είναι μεγάλη η Χάρη του.

οι πελάτες μας ψώνισαν και αυτό

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

διάβασε και αυτό

AddThis