Αυτός ο πίνακας τιτλοφορείται "ο βιασμός" (1947) και ανήκει στον Ρενέ Μαγκρίτ. Απεικονίζει το πρόσωπο μιας γυναίκας το οποίο έχει "προικιστεί" με θηλές στη θέση των ματιών, έναν αφαλό στη θέση της μύτης και με αιδοίο αντί για στόμα. Ο κορμός της γυναίκας βρίσκεται εκεί που θα έπρεπε να βρίσκεται κανονικά το πρόσωπο, σαν ο Μαγκρίτ να επιμένει ότι η μοίρα της γυναίκας είναι η ίδια η ανατομία της. Στη πραγματικότητα, παρόλο που η γυναικεία σεξουαλικότητα γίνεται φετίχ, ο "βιασμός" αρνείται την ύπαρξη γυναικείων γεννητικών οργάνων, καθώς το αιδοίο-στόμα απεικονίζεται μόνο ως ένα τριχωτό κοίλωμα.1. Έτσι, αυτή η φιγούρα, στερημένη υποκειμενικότητας και με μια εμφάνιση γελοία, αξίζει να βιασθεί. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος προσπέλασης όσων τη περιτυλίγουν και ο μόνος που της αξίζει. Αυτή η θεώρηση του πίνακα, που μετατρέπει τα μέρη του γυναικείου σώματος σε αντικείμενα και εν τέλει στερεί την ίδια την ανθρώπινη διάσταση, προκαλεί ένα αίσθημα βιασμού και στη γυναίκα που τον αντικρίζει.
2. Ο Μαγκρίτ είχε δει τη μητέρα του νεκρή να επιπλέει στο νερό του ποταμού που αυτοκτόνησε. Ο "βιασμός" είναι μόνο η απεικόνιση του προσώπου της μητέρας του, η εκδίκηση του Μαγκρίτ για αυτό που δεν έπρεπε ποτέ να δει, είναι μια γυναίκα στερημένη όχι μόνο από την ερωτική της διάσταση αλλα εξαφανισμένη και από τις ίδιες του τις αισθήσεις: την όραση, τη γεύση και τη όσφρηση. Εγκαταλειλημένος και κακοποιημένος, για να λυτρωθεί όφειλε να βιάσει το πιο οικείο από όλα τα αντικείμενα, το αντικειμένο του ίδιου του πόθου.
Δυο αντιθετικές προσεγγίσεις για το ίδιο θέμα. Ό,τι μπορεί να φαίνεται πορνογραφικό και υποτιμητικό για τη γυναικεία φύση, μπορεί να αποτελεί τη πεμπτουσία της ατομικής απελευθέρωσης. Και το αντίθετο βέβαια.
για επιπλεόν και βαθύτερη ανάλυση: "for adult users only: the dilemma of violent pornography", Susan Gubar & Joan Hoff, 1989, Indiana University Press
Αν ξεπεράσουμε τον καταραμένο δυϊσμό male/female, δε θα φαίνεται πια πορνογραφικό και υποτιμητικό για τη γυναικεία φύση. Θα φαίνεται βαρετό και άσφαιρο (το βίντεο) για τις σεξουαλικές μας ορέξεις, ανεξαρτήτως φύλου. Όσον αφορά τον πίνακα, το «σενάριο» με τη μαμά θα κερδίσει έδαφος -και δικαιωματικά - μιας και είναι μια πολύ πιο ενδιαφέρουσα προσέγγιση.
ΑπάντησηΔιαγραφήΞυπόλητε Πρίγκιπα καλώς ήρθες και ευχαριστώ για το σχόλιο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠαρεπιπτόντως, στο βιβλίο που παραθέτω για περαιτέρω διάβασμα, ο πίνακας προσεγγίζεται και με τη διάσταση που θέτεις, Το δυισμό και τη ταυτότητα του φύλου!
Σχετικά με το ποια από τις δυο ερμηνείες αφορά περισσότερο τον πίνακα, εγώ δυσκολεύομαι. Πάντως, το ότι "αφιέρωσα" αυτή την ανάρτηση στη Τζούλια είναι ακριβώς γιατί αυτή ήταν η πρώτη που μου ήρθε στο μυαλό, ασυναίσθητα, μελετώντας αυτές τις δυο αναγνώσεις του πίνακα. Μια περίεργη αίσθηση μου λέει ότι και οι δυο προσεγγίσεις που καταγράφω μπορούν να περιγράψουν το ψυχισμό αυτής της κοπέλας.
Η επόμενη ανάρτηση (αν δε προκύψει κάτι έκτακτο) θα είναι για την πορνογραφία
Αγαπητέ, το έκτακτο προέκυψε... και μάλλον θα είναι έκτακτα επίκαιρο για πολύ καιρό μην αφήνοντας έκτακτα να σταματούν την συζήτηση περί τούτου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο θέμα δεν είναι αν θα "σκάσει" η οργή αυτή που τρώει τον Έλληνα αλλά πότε. Περιμένω την γνώμη σου για το τι, και το πως καθώς ακροδεξιά στοιχεία κεροφυλαχτούν και με τις ευλογίες των καναλιών είναι πολύ δύσκολο να μην βγουν αυτά κερδισμένα από τις όποιες εξελίξεις...
Με τιμή....
Ήφαιστε καλως ήρθες και εσύ
ΑπάντησηΔιαγραφήΌντως το έκτακτο προέκυψε και θα είναι μακρά η διάρκειά του. Μόνο που αυτό το έκτακτό δεν έιναι τόσο της ανάλυσης όσο της πράξης. Αυτοοργάνωση, συνελεύσεις, τοπικές δράσεις και ο δρόμος. Και ανακατάληψη του δημόσιου χώρου από μας. Όταν θα βρισκόμαστε εμείς εκεί που γίνονται οι ανατροπές κανένα ασπόνδυλο δε θα τολμήσει να ξεμυτίσει. Και όλα στο φως, καμιά κουκούλα στις προθέσεις μας.
Καλώς όρισες ξανά πίσω ρομαντάντε!
ΑπάντησηΔιαγραφήΜιας και δεν έχω μελετήσει το έργο του Μαγκρίτ δεν θα μπορούσα να συνεισφέρω στο ποια είναι η επικρατέστερη, πιο κρίσιμη φαίνεται να είναι όμως η πρώτη, όποιο κι αν είναι το φύλο της μορφής.
Μου αρέσει όμως η σύνδεση με την επικαιρότητα και το επίμαχο πορνό, τη δεδομένη κιόλας χρονική στιγμή.
Αυτό που μου φαίρνει αναγούλα είναι η αναμενόμενη ηθική κατακραυγή, οι φόβοι για το να θα πάθει έμφραγμα ο πατέρας κλπ...
Γεια σου Γουίντον, χαίρομαι που επικοινωνούμε και πάλι. Για ένα περίεργο λόγο οι πίνακες του μαγκρίτ τείνουν να περιγράφουν πολύ καλά αυτό που συμβαίνει στη μικρή μας χώρα. Είναι η τέταρτη φορά που χρησιμοποιώ πίνακά του για να πω κάτι.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠραγματικά είναι πολύ ειρωνικό να κραυγάζουμε για ηθική σε αυτή τη χώρα!
παρεπιπτόντως, η διαδικτυακή σου εκπομπή είναι πολύ μπροστά!