Κόπανοι της χρονιάς 2016

Όλοι θέλουν να τελειώσει αυτή η χρονιά και ει δυνατό να ξεχαστεί για πάντα χαμένη στη λήθη. Αλίμονο όμως. Οι κόπανοι ήταν και φέτος εδώ, αποφασισμένοι να μείνουν και να μας εξαναγκάσουν να τους θυμόμαστε. Με τη υποσημείωση ότι οι παγκόσμιοι κόπανοι ήταν αυτοί που έκλεψαν φέτος την παράσταση, ανατρέχω στο 2016 και αναζητώ για μια ακόμα χρονιά τους δικούς μας καλύτερους από όλους τους κόπανους. Η σειρά που τους παραθέτω δεν είναι αριθμητική, με εξαίρεση τους δύο τελευταίους και μεγαλύτερους. 

Ελλάς Ελλήνων Ομοφοβικών

Οι γνωστοί ομοφοβικοί ετεροσεξιστές κόπανοι - μητροπολίτες Αμβρόσιος, Άνθιμος και Σεραφείμ συνέχισαν και το 2016 το προσβλητικό τους παραλήρημα απέναντι στα LGBT άτομα, στους φίλους και τις οικογένειές τους. Σε αυτούς προστέθηκε φέτος και ο Μητροπολίτης Χίου Μάρκος, ο οποίος πιστός στον χρυσαβγιτισμό του και αυτός ξέρασε τον οχετό του και στους ταλαιπωρημένους Σύριους πρόσφυγες στο νησί. Οι νόμοι αυτού του κράτους προβλέπουν ποινές για αυτού του είδους ρητορικής μίσους αλλά φαίνεται ότι για μια ακόμα χρονιά οι συγκεκριμένοι ρασοφόροι εξακολουθούν να βρίζουν, να συκοφαντούν και διακρίνουν τους πολίτες ανάλογα με τη σεξουαλική τους προτίμηση και ταυτότητα φύλου και η στάση τους να επικροτείται, απολαμβάνοντας το μισθό και τα προνόμια του ανώτατου δημόσιου υπαλλήλου. Βέβαια, η λεκτική βία και η διάκριση  δεν ακούστηκε μόνο από εκκλησιαστικού άμβωνος αυτή τη χρονιά. Για ένα ακόμα έτος, η ελληνική βουλή - ο "ναός" της δημοκρατίας- άκουσε έναν εκπρόσωπο πολιτών να απαιτεί την «αυτοδιάθεση» των ανθρώπων και να διερωτάται: «Μπορεί ένας τρανσέξουαλ να είναι παιδαγωγός; Μπορεί ένας γκέι να είναι μπέιμπι σίτερ;». Του όνομα αυτού, Κώστας Κατσίκης. Με εξαίρεση τον βουλευτή της ΕΚ Γεωργιάδη κανείς από τους άλλους εκπροσώπους των πολιτών εκεί μέσα δεν αντέδρασε στις συκοφαντίες του Κατσίκη, επιτρέποντας έτσι όχι μόνο την ανοχή αλλά επικροτώντας στην ουσία και εδώ τη ρητορική μίσους. Ο Κατσίκης βεβαίως ολοκλήρωσε το λογύδριό του με την κλασσική καταφυγή στον πατριωτισμό και την ορθοδοξία: «Παραμένοντας πιστοί στις χριστιανικές μας αντιλήψεις, ως Έλληνες πατριώτες θα συνεχίσουμε τον αγώνα των αρχών μας». Κλείνω με ένα απόσπασμα του φετινού παραληρήματος και του χρυσαβγίτη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας:«Σε λίγα χρόνια, όπως πάνε τα πράγματα, οι ομαλοί, οι φυσιολογικοί άνθρωποι, θα τρέχουν να κρυφτούν, αφού οι ανώμαλοι θα πλεονάζουν καί θα κομπάζουν με την δαιμονική τους υπερηφάνεια!». 

Ο Φίλιππος Πλιάτσικας και ο B.D.Foxmor

Το 2016, μια χρονιά που ξεκίνησε με τον θάνατο του David Bowie και συνεχίστηκε με τον θάνατο μεταξύ άλλων του Prince και του Leonard Cohen, έμελλε να είναι και η χρονιά που στην Ελλάδα "ο Φίλιππος Πλιάτσικας και ο B.D. Foxmoor με τις θρυλικές παράλληλες πορείες τους συναντήθηκαν για πρώτη φορά υπό τον ρυθμό των 9/8 και δημιούργησαν ένα απρόσμενο, συγκλονιστικό ζεϊμπέκικο". Το απρόσμενο, συγκλονιστικό ζεϊμπέκικο αυτών των συνταξιούχων της ποιότητας ονομάζεται "Λογαριασμός" και η πραγματικότητα είναι ότι για να ακούσεις ολόκληρο τον "Λογαριασμό" χρειάζεσαι ηρωίνη.
Μπορώ να φανταστώ τη στιγμή της έμπνευσης: Σε μια ψαροταβέρνα του Περάματος, μετά από τις σόδες, ο Foxmoor ζητάει λογαριασμό. Όταν το γκαρσόνι τον φέρνει, ο Φίλιππος "βάζει κάτω το χαρτί να λογαριάσει" πόσο θα πληρώσει ο καθένας. "Μα πριν προλάβει να σκεφτεί παίρνει ο αέρας το χαρτί" και ο Φίλιππος καταλαβαίνει τότε ότι μια τέτοια συγκλονιστική στιγμή δε θα έπρεπε να την αφήσει ανεκμετάλλευτη. Πάνω στο χάρτινο τραπεζομάντιλο της ψαροταβέρνας έγραψε μερικές βασικές λέξεις από την εποχή των Πυξ Λαξ (ψυχή, σιωπή, χρεώματα, ουρλιαχτά κτλ) και σκάρωσε αμέσως αμέσως τους πρώτους στίχους. Πρόσθεσε και λίγο γεροντική αναπόληση, μπόλικη ψυχική μιζέρια και δυο τρεις κλασσικές ασυναρτησίες για κουπλέ, έβαλε και ο B.D. Foxmoor μια πρέζα νηπιακού υπαρξιακού άγχους, και μέσα σε πέντε λεπτάκια έτοιμη η επιτυχία. Μουσική προφανώς δε χρειαζόταν, η ενορχήστρωση περιττό έξοδο, και για βίντεο κλιπ η παραλία δίπλα στην ψαροταβέρνα με λίγο γαλάζιο ουρανό για να σπάσει η κατάθλιψη φάνταζε μοναδική.
Ορμώμενοι από την παράδοξη πεποίθηση μιας κάποιας ευγνωσμένης καλλιτεχνικότητας και έχοντας γράψει στα παπάρια τους το ετερόκλιτο κοινό τους, ο Φίλιππος Πλιάτσικας και ο B.D. Foxmoor δείχνουν ασφαλείς στη γνώση ότι το κοινό ξεκάθαρα θα καταπιεί οποιοδήποτε έμεσμα ξεράσουν δυο μαυροντυμένοι μεσήλικες με γκρίζα μαλλιά και γυαλιά ηλίου που αράζουν με τα χέρια στις τσέπες σε κάποια ακρογιαλιά. Και συνεργάζονται γράφοντας ένα τραγούδι που το άκουσμά του αρκεί για να πείσει τον Donald Trump να πατήσει το κουμπί με τα πυρηνικά. Ο Πλιάτσικας συνεχίζει το πλιάτσικο στη νοημοσύνη μας και η συμμετοχή του B.D. Foxmoor, εμπνευστή του Low Bap, προφανώς πιστοποιεί ότι πιο Low δε γίνεται. Για να βεβαιωθούμε στο τέλος ότι ο λογαριασμός στον οποίο το κομμάτι αναφέρεται δε μπορεί παρά να είναι ο τραπεζικός τους.
Χωρίς αμφιβολία τα πέντε πιο βασανιστικά λεπτά του 2016.

Ελένη Αυλώνιτου, Ιωάννης Δέδες, Νίνα Κασιμάτη, Γιώργος Ντζιμάνης, Δημήτρης Ρίζος, Νίκος Παρασκευόπουλος. 

Κάποτε αυτό το έκανε ο Τράγκας, ο Ευαγγελάτος, ο Χατζηνικολάου, ο Μπάμπης ο Παπαδημητρίου. Ο εξορθολογισμός της εγκληματικής συμμορίας, η επίκληση για μια σοβαρή δολοφονική δράση μέχρι τώρα διαχεόταν στα μυαλά των εξαθλιωμένων πολιτών από την τηλεόραση και τους δημοσιογράφους της. Πλέον η κανονικοποίηση της πολιτικής υπόστασης της νεοναζιστικής οργάνωσης των δολοφόνων της χρυσής αβγής γίνεται θεσμικά, στο όνομα μιας κάποιας πολιτικής ορθότητας, στο όνομα της δημοκρατίας. Από βουλευτές και υπουργούς ενός κόμματος που ακόμα αυτοαποκαλείται ριζοσπαστική αριστερά. Που περπατούν στο πλάι ψυχοπαθητικών φασιστών, προς το παρόν κυριολεκτικά. Το επόμενο θεσμικό βήμα θα είναι η σύγκλιση αντί για τη ρήξη με τον νεοναζισμό, όπως πρότεινε ο καθηγητής Παρασκευόπουλος. Και μετά η στήριξη της υπόδικης εγκληματικής οργάνωσης προς την εκδημοκρατικοποίησή της. Είναι το αντίστοιχο του "αγκαλιάστε έναν φασίστα" που ακούστηκε σε μια συναυλία λίγα χρόνια πιο πριν, αλλά αυτή τη φορά στο πολιτικό του αντίστοιχο. Μα έτσι μόνο συνηθίζουμε το δηλητήριο. Έτσι γινόμαστε ίδιοι με το τέρας. Που θα γυρίσει αμέσως μόλις βρει την ευκαιρία και θα χώσει το μαχαίρι του στα σπλάχνα μας γελώντας. Ρωτήστε και τη μάνα του Φύσσα, κόπανοι. 

Η Κιβωτός των Αστέγων

Στις 10 του Δεκέμβρη, λίγο πριν τα Χριστούγεννα, 35 εθελοντές και 4 ομάδες της οργάνωσης Κιβωτός Αστέγων συμμετείχαν σε μια ανθρωπιστική, συμβολική δράση κατά την οποία άστεγοι της Αθήνας έγιναν αποδέκτες ενός χριστουγεννιάτικου δέντρου. Η πράξη αυτή για την οποία δεν αρνούμαι μια κάποια καλή πρόθεση ανήκει στην ίδια κατηγορία με τα αξιομνημόνευτα sleeping out nights στην λίγο προ της κρίσης Ελλάδα και με το καθάρισμα παγκακιών από τσίχλες και το ντύσιμο δέντρων με πουλόβερ από lifestyle εθελοτυφλούντες ακτιβιστές κατά την αφετηρία της κρίσης.
Η Κιβωτός των Αστέγων επιδεικνύοντας την τραγική της αντίληψη στο τι ακριβώς σημαίνει ιεραρχία των αναγκών μετέτρεψε τη βασική επιβιωτική ανάγκη της στέγασης και της προστασίας σε υπόθεση επιβεβαίωσης της προσωπικής υπόληψης και μάλιστα επιβεβαίωση εξωγενούς προέλευσης. Όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο, όταν δηλαδή ένας εξωτερικός φορέας συνειδητά με τις πράξεις του επιχειρεί τη μετατροπή μιας ζωτικής ανάγκης επιβίωσης σε ανάγκη που αφορά ζητήματα αυτό-εκτίμησης ή αυτό-υπόληψης (όπως ένα προσωρινό κατά τ ' άλλα αίσθημα ευφορίας από ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο), η αντίφαση που προκύπτει αποτελεί μια βαθιά ειρωνεία απέναντι στην ανθρώπινη ύπαρξη και συντελεί στον πλήρη εξευτελισμό των ανθρώπων που γίνονται αποδέκτες αυτής της δράσης. Με άλλα λόγια η Κιβωτός των Αστέγων ταπείνωσε και εξευτέλισε συνειδητά ανθρώπους εξαιρετικά ευάλωτους που στερούνται της ικανοποίησης μιας εκ των ουσιωδέστερων αναγκών, αυτής της στέγασης, για την οποία ανάγκη  υποτίθεται  ότι φροντίζει η εν λόγω οργάνωση. 

Επιπλέον τόσο η πράξη της Κιβωτού όσο και τα παλαιότερα φαινόμενα sleeping out nights και των πουλόβερ στα δέντρα δεν αποτελούν πάρα δείγματα μιας light μορφής της κυρίαρχης ιδεολογίας. Σύμφωνα με αυτή, οι φορείς της κυρίαρχης ιδεολογίας -η Κιβωτός σε αυτή την περίπτωση- αναπτύσσουν μια φαντασίωσική αντίληψη της πραγματικότητας και του είδους της συσχέτισης μεταξύ του ατόμου και των πραγματικών συνθηκών διαβίωσης και ύπαρξης αυτού. Έτσι, μέσα από αυτή τη μορφή της ιδεολογίας η διαστρεβλωμένη αντίληψη κανονικοποιείται και από ένα σημείο και μετά η διαταραγμένη συσχέτιση του ανθρώπου με τις συνθήκες διαβίωσης ή ύπαρξής του περνιέται ως φυσιολογική, πχ να δωρηθεί ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο σε έναν άστεγο.
Η Κιβωτός των Αστέγων ξεκάθαρα απώλεσε οποιονδήποτε λόγο ύπαρξης είχε. Επιζεί όμως χάρη στην κυρίαρχη ιδεολογία. Αυτό βέβαια δεν τους κάνει λιγότερο κόπανους.

Σύλλογος γονέων και κηδεμόνων 5ου Δημοτικού Ωραιοκάστρου και 2ου Δημοτικού Φιλιππιάδας

Αρνήθηκαν από παιδιά συνομήλικα των δικών τους την πανανθρώπινη ανάγκη για εκπαίδευση και παιδεία. Εκτόξευσαν συκοφαντίες σχετικά με τα κίνητρά τους (αναφέρθηκαν στα κίνητρα των παιδιών οι κόπανοι!) και έκαναν αισχρές υποθέσεις σχετικά με την υγεία τους καταφεύγοντας σε φαντασιώσεις. Έφτασαν μάλιστα στο κατώτατο σημείο να διακρίνουν τα παιδιά ανάλογα με την εθνική τους προέλευση προσδίδοντας τους την ευθύνη της καταγωγής απαιτώντας και την τιμωρία τους γι' αυτό. Συστηματικά τα στοχοποίησαν (στοχοποίησαν παιδιά οι κόπανοι!). Φυσικά κάθε επιχείρημα αυτών των συλλόγων ενάντια στην ένταξη των παιδιών στο σχολείο καταρρίφθηκε με τον πιο εκκωφαντικό τρόπο. Μερικά δε από τα επιχειρήματα φανέρωσαν και αμορφωσιά, α-πληροφόρηση, προκατάληψη και ανοησία. Το πιο ενδιαφέρον βέβαια ήταν ότι η αντιπαράθεση επιχειρημάτων και το στρίμωγμα των μελών αυτών των συλλόγων με τη χρήση της κοινής λογικής λειτούργησε σαν κουμπί ενεργοποίησης των πιο σκοτεινών και μισανθρωπικών ενστίκτων τους και αποκάλυψε ότι στην πραγματικότητα η δράση τους τροφοδοτείται από κίνητρα ρατσιστικά και ξενοφοβικά. Η υπόθεση της ένταξης των προσφυγόπουλων στο σχολείο κατέδειξε ότι οι γονείς και οι κηδεμόνες στο 5ο Δημοτικό Ωραιοκάστρου και 2ο Δημοτικό Φιλιππιάδας ζουν σφιχταγκαλιασμένοι με τον φασισμό. Η πάλη ενός ανοιχτού και ανεχτικού σχολείου και των δασκάλων του με τέτοιους γονείς και κηδεμόνες είναι κρίσιμη για το σε ποια κοινωνία θα ζήσουν και τα δικά μας παιδιά .

Οι #Παραιτηθείτε

Οι Παραιτηθείτε υπήρξε μια κίνηση που μέσα στο 2016 άφησε το σημάδι της τόσο ώστε να μπει σε αυτή τη λίστα. Ήταν ένα hastag στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που αχρωμάτιστα και ακομμάτιστα οργάνωσαν μια συγκέντρωση τον Ιούνιο του '16 με σκοπό να ρίξουν τη κυβέρνηση Σύριζα-Ανέλ.  Η συγκέντρωση διαφημίστηκε επαρκώς από τον έγκριτο Σκάι και τον Μπογδάνο και αυτό από μόνο του ήταν ενδεικτικό για τις προσδοκίες που θα οφείλαμε να έχουμε. Τελικά η συγκέντρωση ήταν αποτυχία αλλά κατάφερε να μαζέψει την αφρόκρεμα της ελληνικής γραφικότητας. Οι Παραιτηθείτε θα ήθελαν πολύ να ανήκουν στο μέτωπο της Λογικής ή ακόμα καλύτερα στην παράταξη της Αριστείας (βλέπε πιο κάτω), αν και εδώ που τα λέμε ο Θανάσης ο Χειμωνάς, εκλεκτό μέλος των Παραιτηθείτε, ανήκει εκεί δικαιωματικά. Στη πραγματικότητα αντί αριστείας οι Παραιτηθείτε κινήθηκαν μεταξύ σοσιοπάθειας, παράνοιας και τρολαρίσματος. Μεγαλύτερη τους ελπίδα, ίσως ακόμα και από τη πτώση του Σύριζα, ήταν να τους πάρουν στα σοβαρά. Δεν τα κατάφεραν ωστόσο. Μα, καθώς πλησίαζε η ώρα και μέρα της συγκέντρωσής τους, και μαθαίναμε όλο και περισσότερες λεπτομέρειες γι' αυτούς, καταλάβαμε δυστυχώς ότι τα βασικά στελέχη και διοργανωτές ήταν μέλη του πασόκ και της νέας δημοκρατίας οι περισσότεροι με αποτέλεσμα να ξενερώσουμε μαζικά. Ειδική μνεία οφείλει ωστόσο να δοθεί σε έναν συνδιοργανωτή, αυτόν με το κωδικό όνομα Iskar Asif  ή Anti-Syriza Fighter (εικόνα). Ο Anti-Syriza Fighter αναδείχθηκε επάξια φέτος μέσω αυτού του κινήματος και δίκαια εκτός από κόπανος της χρονιάς κερδίζει και το βραβείο του Τζήμερου 2016. Αλλά, για να είμαστε ακριβοδίκαιοι, οι Παραιτηθείτε ήταν στη πραγματικότητα οι νικητές. Τα δείγματα ιδεολογίας των Παραιτηθείτε καθώς ξεδιπλώνονταν στα μέσα δικτύωσης ήταν εκείνα που τελικά κυριάρχησαν πολιτικά το 2016: Μισαλλοδοξία, ελιτισμός, σεξισμός, αποϊδεολογικοποίηση, υβρεολόγιο αντί επιχειρήματος. Οι Παραιτηθείτε θα αποτελούσαν τους ιδανικότερους προπομπούς ενός Donald Trump της Ελλάδας και οπωσδήποτε θα κοσμούσαν την κοινοβουλευτική του ομάδα.


Πράσινη Νέμεσις - Μηδενιστές Πυρπολητές Τρόλεϋ

Τον Δεκέμβρη του 2016 στάλθηκε σε καθεστωτικά μέσα [ανάμεσα στα οποία Καθημερινή, zougla και Bloko(?)] μια προειδοποίηση από την αναρχική οργάνωση Πράσινη Νέμεσις ότι δηλητηρίασαν 12 σάλτσες για Ceasar σαλάτες της Hellmans, 23 συσκευασίες σάλτσα ντομάτας Pummaro ''Κλασσική'', 11 συσκευασίες σάλτσα ντομάτας Pummaro ''Πιο συμπυκνωμένη'', 35 συσκευασίες ''Φρέσκο γάλα'' της ΔΕΛΤΑ, 12 μπουκάλια Nestea ροδάκινο της Nestle, 10 μπουκάλια Nestea λεμόνι της Nestle και 29 μπουκάλια Coca Cola Light. Στόχος τους είναι να προκαλέσουν χτύπημα στις πολυεθνικές που παρασκευάζουν αυτά τα προϊόντα διαμέσω της απόσυρσης αυτών από τα σούπερ μάρκετ. Δεν έχω να προσθέσω κάτι άλλο εδώ.
Τον Δεκέμβρη επίσης, αναρχικοί-μηδενιστές καίνε ολοσχερώς 3 τρόλεϋ στην Πατησίων αφού προηγουμένως με τάξη και ασφάλεια κατεβάζουν τους επιβάτες ζητώντας τους συγγνώμη για την αναστάτωση και την απότομη διακοπή του ταξιδιού τους και τονίζοντας παράλληλα ότι εκείνες τις ημέρες προτεραιότητα είχε η καταστροφή του πολιτισμού. Δεν θα το μάθω ποτέ αλλά αναρωτιέμαι αν είναι οι ίδιοι που εκπαιδεύουν τα ΜΑΤ κάθε Παρασκευή βράδυ έξω από το Πολυτεχνείο να δέρνουν διαδηλωτές στις πορείες και να πετάνε δακρυγόνα.
Λίγο αργότερα, το Anarchy Press κατασκευάζει μια αριστουργηματική "ανάληψη ευθύνης" (ίσως η καλύτερη φάρσα των τελευταίων ετών) με στόχο να αποκαλύψει πόσο μεγαλειώδεις κόπανοι είναι τόσο οι μηδενιστές-πυρπολητές όσο και οι κυνηγοί κεφαλών δημοσιογράφοι. Ένα απλό google search θα αποκαλύψει τον ασύγκριτο δημοσιογραφικό οίστρο όλων σχεδόν των "σοβαρών" μέσων που διψώντας να αποκαλύψουν τους αναρχικούς-τέρατα πέφτουν στην παγίδα της ίδιας ανοησίας της Πράσινης Νέμεσης και των Μηδενιστών Πυρπολητών.  Μ' ένα σμπάρο, δυο κόπανοι!
Σπάσε, κάψε, διασκέδασε, το χάος είναι φίλος σου.

Κυβέρνηση Σύριζα-Ανέλ 

Η "χαλαρή" δεξίωση της κυβέρνησης τον Οκτώβριο του 2016 στους βουλευτές Σύριζα-Ανέλ έμοιαζε με όαση μέσα στην συνεχή αναταραχή του να έχεις την ευθύνη να διαπραγματεύεσαι και να παίρνεις αποφάσεις. Θαύμασα την ηρεμία, την γαλήνη με την οποία εξέχουσες προσωπικότητες των δύο κομμάτων συμμετείχαν. Το cognitive dissonance μεταξυ των ζουρνάδων της Ευρώπης και του να επιτείνεις ένα θλιβερό φαύλο κύκλο φτωχοποίησης, υπερχρέωσης και κατάθλιψης αντιμετωπίζεται τελικά λιγότερα δύσκολα από όσο θα φαντάζεται κάνεις: Λίγο κρασί, κάνα καναπεδάκι, τον Ζουράρι να παίζει μια όμορφη μελωδία στο πιάνο και τον Φλαμπουράρη να αποτολμά δύο τρεις στίχους παρέα με τη Θεανώ Φωτίου. Κάπου πιο δίπλα και ο Αλέξης να δοκιμάζει τα ξηροκάρπια. Όμορφες σκηνές. Σχεδόν πασοκικές, αν συμμετείχε σε αυτές και ο Γιώργος Νταλάρας. Με έκαναν να σιγουρευτώ πως η πολιτική κριτική δεν έχει πια νόημα με δαύτους. Στα παπάρια τους όλα.

Και οι πρωταθλητές Κόπανοι. Με σειρά κατάταξης. 

2.  Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η παράταξη της Αριστείας

Η παράταξη της Αριστείας γενεολογικά αποτελεί απόγονο του αλήστου μνήμης Μετώπου της Λογικής. Δομικά αποτελεί τη γνωστή κραταιά ελίτ που είναι διαχρονικά κυρίαρχη τις τελευταίες δεκαετίες και που μέχρι πρόσφατα κατάφερνε να συντηρεί την εξουσία της (και τους τραπεζικούς της λογαριασμούς) χάρη σε ένα ασφυκτικά περιπλεγμένο δίκτυο παραεξουσίας αποτελούμενο από πολιτικούς παράγοντες, αεριτζήδες επιχειρηματίες, λαμόγια και γνωστούς δημοσιογραφικούς οίκους εκδοτών και τηλεοπτικών καναλιών, γνωστοί και ως Νταβατζήδες. Ιδεολογικά είναι προφανώς ο κέρβερος του ελληνικού καπιταλισμού, με λίγο από γκλάμουρ πατριδογνωσία όταν ήταν το πασόκ κυβέρνηση, καταστολή και βία επί δεξιάς και την επίφαση της Ορθής Λογικής όταν τα πράγματα έγιναν σκούρα και χρειάστηκε ο παραμερισμός της όποιας δημοκρατίας. Για λίγο μάλιστα επιχείρησε να πάρει και τη μορφή του Ακραίου Κέντρου κατασκευάζοντας το Ποτάμι αλλά το πείραμα αυτό αποδείχτηκε κωμικό και βλέπουμε ξεκάθαρα πια να το αποσύρει στον κάλαθο της ιστορίας. Στο δημοψήφισμα του 2015 πήρε ίσως για πρώτη φορά κινηματική μορφή μέσω του ΝΑΙ και των Μένουμε Ευρώπη.
Το καινούργιο παραμύθι λοιπόν που ξεκίνησε το 2016 σε αυτόν το χώρο ονομάζεται Αριστεία. Από την Αριστεία διακατέχονται "νέοι" πολιτικοί, γνωστοί διανοούμενοι, καθηγητές πανεπιστημίου-αρθρογράφοι στην Καθημερινή, φιλόσοφοι των TEDx, καθώς και κάθε λογιών άριστοι από κάθε επαγγελματικό κύκλο. Όλοι αυτοί επιχειρούν να εκφράσουν για ακόμα φορά την επιχειρηματικότητα, τη δημιουργία, την Ελλάδα που ξυπνάει νωρίς, τις ιδέες που αξίζει να διαδίδονται, κάθε μορφής start up. Στην πραγματικότητα είναι οι γνωστοί διαχρονικοί νεοδημοκράτες, οι απόγονοι πολιτικών τζακιών δηλαδή, οι μητσοτάκηδες, οι καραμανλήδες, οι βαρβιτσιώτηδες και οι κεφαλογιάννηδες, μερικοί πρώην φασίστες, η Ομάδα Αλήθειας και τα διαδικτυακά τους τρολ, καθώς και κάποιοι αποπροσανατολισμένοι πρώην πασόκοι που όταν δεν διαπομπεύουν οροθετικές κτυπάνε το χέρι τους στα έδρανα υπερσπίζοντας το εγώ τους, οι ίδιοι δηλαδή που δημιούργησαν την κρίση. Και για να μην είμαι ισοπεδωτικός, αριστεία είναι και ο Μπογδάνος, ο Τατσόπουλος, ο Χειμωνάς, ο Ράμφος, η Σώτη Τριανταφύλλου, ο Ψαριανός, ο Θεοχάρης, ο Καμίνης, ο Τζήμερος, ο Μανδραβέλης, ο Τάκης ο Θεοδωρόπουλος, ο Χαντζόπουλος, ο Πορτοσάλτε και οι άλλοι δημοσιογράφοι του Σκάι. Μιλάμε για γαλαξία αριστείας. Βέβαια, η επίκληση της Αριστείας γίνεται -όπως οι ίδιοι άθελά του περιγράφουν- διά της εις άτοπον απαγωγής κατόπιν μια φαντασιακής τους σύγκρισης με τον Σύριζα. Θεωρούν δηλαδή τους εαυτούς τους άριστους γιατί τους συγκρίνουν με την κυβέρνηση Σύριζα-Ανέλ. Και όταν προφανώς αναφέρονται στην αριστεία, έτσι όπως την μετουσιώνουν οι ίδιοι στην πράξη, εννοούν την περιφρόνηση του ανθρώπου και τον υποβιβασμό του ως το μέσο για τη κερδοφορία, την ακύρωση της δημοκρατίας, την λατρεία της ανισότητας, την ειδωλοποίηση των ελίτ και την αποθέωση του ατομισμού ως το υπέρτατο ιδανικό, το ξέπλυμα της χρυσής αβγής και ένα βαθύ, ωμό κυνισμό απέναντι στους φτωχούς και τους εξαθλιωμένους.
Όλοι αυτοί βέβαια, χρειάζονται έναν αρχηγό, και όχι κάποιον Σταύρο Θεοδωράκη. Έτσι για αρχηγό τους διάλεξαν τον Κυριάκο Μητσοτάκη (εικονιζόμενος στη φωτογραφία). Πριν το κάνουν αυτό, ο Κυριάκος είχε ήδη στεφτεί το καλύτερο βιογραφικό της χώρας και “Global Leader for Tomorrow” από το World Economic Forum. Νωρίτερα, ως βρέφος είχε διατελέσει πολιτικός κρατούμενος και πέρασε 6 χρόνια σε εξορία ενώ ως νέος ήταν από τους ελάχιστους έλληνες που έκαναν τη στρατιωτική θητεία τους χωρίς "βύσμα" ακόμα και όταν ο πατέρας του τότε ήταν ο πρωθυπουργός της χώρας. Προφανώς ο Κυριάκος είναι μόνο κατ' επίφαση αρχηγός της νέας Δημοκρατίας, της γνωστής Νέας Δημοκρατίας, του κόμματος Νέας Δημοκρατίας για όσους δεν καταλαβαίνουν. Είναι επίσης μόνο κατ' όνομα γιος του Κώσταντίνου Μητσοτάκη, αδελφός της Ντόρας Μπακογιάννη, και πολλαπλά υπουργός επί Σαμαρά. Και λέω κατ' επίφαση και κατ' όνομα γιατί πάνω απ΄ όλα είναι Ο άριστος.

1. O Αλέξης Τσίπρας

Μέσα στο 2016 ολοκληρώθηκε η γενικευμένη αποτυχία του ως ηγέτης της χώρας. Από πολέμιος του μνημονίου πλέον αποτελεί τον ιδανικότερο συνεργάτη του ευρωπαϊκού νεοφιλελευθερισμού, και εκτός από εκτελεστής συμβολαίων διάλυσης της κοινωνίας συνεχίζει την πανωλεθρία οποιασδήποτε προοδευτικής αντιπαραβολής πιστεύοντας ότι ακόμα είναι ο κύριος εκφραστής της. Μέσα στη χρονιά, αποπειράθηκε να τσακίσει τη διαπλοκή, επιχειρώντας ταυτόχρονα να κατασκευάσει τη δική του και γελοιοποιήθηκε. Αποπειράθηκε μια κάποια προοδευτική κατεύθυνση σε κάποια θέματα μα ταπεινώθηκε από την Ελληνορθόδοξη εκκλησία η οποία ταπεινώνοντας για μια ακόμα φορά και τους πολίτες τσάκισε οποιαδήποτε αντίσταση. Η δημόσια εικόνα του αυτή τη χρονιά προκάλεσε ερωτήματα καλώντας τον πολίτη να ερμηνεύσει με ποικίλους τρόπους τη συναισθηματική του απροσφορότητα, την παράδοξη ευφορία του, την αλεξιθυμία, καθώς και την αμβλύτητα του συναισθήματος που κατά καιρούς επέδειξε σαν κέρινη κούκλα. Σωτήριος για τον ίδιο και τον συναισθηματικό του κόσμο βέβαια ήταν ο θάνατος του Κάστρο. Η ομιλία του Αλέξη στη plaza de la revolucion μπρος σε εκατοντάδες χιλιάδες κουβανούς δεν μπορεί παρά να ήταν η εκπλήρωση μιας ανείπωτης εφηβικής φαντασίωσης για τον ίδιο που θα υπεραναπλήρωσε το προσωπικό αίσθημα της συνολικής φετινής αποτυχίας. Ό,τι χρειαζόταν για να συνεχίσει να θεωρεί τον εαυτό του πρωθυπουργό. Τελειώνοντας τη χρονιά, ο Αλέξης παραμένει ακόμα ικανός και επιτυχημένος μόνο σε ένα: στην παραπολιτική και στους παρασκηνιακούς χειρισμούς. Και αυτό αποτελεί απόδειξη ότι η σπουδή στο πανεπιστημιακό αμφιθέατρο σε αυτή τη χώρα έχει ακόμα χρηστικό αντίκρυσμα. Απέναντι στους πολιτικούς του αντιπάλους της ίδιας κατηγορίας θριαμβεύει. Γι΄αυτό και είναι ο νούμερο ένα κόπανος του 2016.

Ελπίδα, όχι αισιοδοξία

Ο Βασίλης Αλεξάκης ανήκει εδώ και χρόνια στους αγαπημένους μου συγγραφείς. Η ευρύτερη θέση και στάση του στα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα έχει πάντα βαρύνουσα σημασία για μένα ακόμα και στις περιπτώσεις που δεν συμφωνώ πλήρως με αυτή. Στα κείμενά του, και όχι μόνο στα μυθιστορήματα, η λέξη, η μνήμη, η ιστορία, η μετανάστευση, η πατρίδα, η ταυτότητα έχουν κεντρική σημασία. Όταν διαβάζω τα κείμενά του, πολλές φορές έχω βρει τον εαυτό μου να επεξεργάζεται μια ιδιότροπη ταύτιση όχι τόσο με τον ήρωα αλλά με το πρόσωπο-συγγραφέα που αναγκάζει τον ήρωα να αντιπαλέψει με τις έννοιες αυτές. 

Έπεσα πρόσφατα πάνω ένα άρθρο για τον Αλεξάκη στην Εφημερίδα των Συντακτών. Όλο το άρθρο βρίσκεται εδώ. Σε αυτό στάθηκα σε ένα συγκεκριμένο κομμάτι: 

«Οταν ζεις από το 1969 στο Παρίσι, η Ελλάδα γίνεται μια μυθική χώρα. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα της κρίσης προσγειώθηκα στην πραγματικότητα. Κατάλαβα ότι η χώρα δεν είναι αυτό που νόμιζα εγώ όταν έκανα μπάνια τα καλοκαίρια στην Τήνο. Γνώρισα όμως και μια κυρία 105 χρόνων, τη Λιλή Αλιβιζάτου -σύζυγος γιατρού και αδελφή του Γιώργου Θεοτοκά-, με την οποία κλείνει το βιβλίο. Αυτή μου είπε: “Αφού θα μιλήσετε για τον τόπο μας, κάντε το με γλυκύτητα, με κατανόηση, μη μας ταπεινώσετε”. Ετσι, νιώθω υποχρεωμένος να είμαι αισιόδοξος... Ασφαλώς, ζούμε πολύ δύσκολα χρόνια, βλέπω την κατάθλιψη των φίλων, είναι στιγμές που νομίζεις ότι έχουμε χάσει τον ελληνικό ήλιο, αλλά παραμένω αισιόδοξος. Από αγάπη για την Ελλάδα», τονίζει. «Είναι μια χώρα όπου γυρίζεις, παρά φεύγεις».

Υπήρξε μια πρόταση στο παραπάνω απόσπασμα που κέντρισε την προσοχή μου. Ήταν τα λόγια της Λιλής Αλιβιζάτου. Ειδικά η παράκληση για κατανόηση, η ελπίδα της μεταχείρισης με γλυκύτητα, η προτροπή της αποφυγής της ταπεινώσης. Σαν όλος αυτός ο βόρβορος να έχει κρύψει κάτι, λες και κάτω από τη βρωμιά να υπάρχει ακόμα περιθώριο για οξυγόνο. Μη μας ταπεινώσετε. Το δικαίωμα της αξιοπρέπειας που εξέπεσε από αντικείμενο πάλης και μετατράπηκε στο ζητούμενο μιας προτροπής. Βγαλμένο από τα χείλη μιας υπεραιωνόβιας αστής. Μη μας ταπεινώσετε. Μη μας φωτίσετε -θα έλεγα εγώ συνεχίζοντας το σκεπτικό της- το προσωπείο μας, τον πολιτισμό μας, τη συμπεριφορά μας απέναντι στους αδύναμους, στους ευάλωτους, σε αυτούς που βρίσκονται σε ανάγκη. 

Ο Βασίλης Αλεξάκης απαντά σε αυτή τη προτροπή με συμπάθεια. Γίνεται μάρτυρας της κατάθλιψης αλλά επιμένει στην αισιοδοξία. Η αισιοδοξία, μια πολύπλοκη νοητική στάση επιπλεγμένη από συναισθηματικές και γνωσιακές καταστάσεις, μετατρέπεται μπρος στην συγκεκριμένη προτροπή σε υποχρέωση. Σε καταναγκασμό. Θα ήθελα να ρωτήσω τον Αλεξάκη περισσότερα γι' αυτό, θα ήθελα να μου το εξηγήσει. Γιατί αισιοδοξία; Και γιατί επιβολή της αισοδοξίας; Διότι, μέσα σε αυτήν την επιβολή, σε αυτόν τον καταναγκασμό, εγώ βλέπω την άρνηση του θυμού, της οργής. Βλέπω την σκόπιμη εξαφάνιση της θλίψης, της απώλειας. Σαν αυτά τα συναισθήματα να μη μπορούν να κρατηθούν μέσα μας σαν κοινωνία. Σαν να απαγορεύεται να παραμένουν εντός μας, να μην επιτρέπεται να γίνουν το αντικείμενο επισκόπησης, ενδελέχειας, (αυτο)κριτικής. Σαν να πρέπει ντε και καλά να τα ξεφορτωθούμε, να τα απορρίψουμε, να τα αντικαταστήσουμε με το έτσι θέλω με μια αισιοδοξία. 

Ο ήλιος της Ελλάδας είναι όντως υπέροχος αλλά δεν φτάνει. Μέσα από αυτού του είδους την καταναγκαστική αισιοδοξία, η δημιουργική ισχύς πολύ δύσκολων συναισθημάτων χάνεται. Η κατανόηση που η κυρία Λιλή ζητά από τον Βασίλη Αλεξάκη είναι πράγματι μια σπουδαία αρετή, απαραίτητη για την ανοικοδόμηση μιας τσακισμένης κοινωνίας. Μα για να υπάρξει κατανόηση χρειάζεται αυτή να ζυμωθεί από την επαφή με τη θλίψη. Η γλυκύτητα που η κυρία Λιλή ζητά από τον Βασίλη Αλεξάκη είναι χωρίς αμφιβολία  ζωογόνος δύναμη στη μιζέρια των χρεωμένων ανθρώπων. Αλλά χρειάζεται πρώτα να πλαστεί ξανά απ' τον θυμό. Και η αξιοπρέπεια αντί της ταπείνωσης που η η κυρία Λιλή ζητά από τον Βασίλη Αλεξάκη χρειάζεται και αυτή να ξαναπάρει σχήμα απ' την οργή και την απώλεια. 

Και αν συμβούν όλα αυτά, δεν είναι η αισιοδοξία αυτό που προκύπτει, αλλά η αποδόμηση της απελπισίας. Η ίδια η ελπίδα.  

ο Φιντέλ Κάστρο και τα φαντασιωσικά μυθεύματα της Δεξιάς

Ο θάνατος του Φιντέλ Κάστρο επιτέλους βοήθησε να αποκαλυφθούν οι γαργαλιστικές λεπτομέρειες της μυστικής του ζωής. Ο Φιντέλ «είναι ο άντρας με τις 35.000 γυναίκες» είχε γράψει η New York Post το 2008 (η γνωστή αμερικάνικη κουτσομπολίστικη φυλλάδα) και αναπαράγεται αυτές τις ημέρες από την iefιmerida, χωρίς παραπομπή προφανώς. Η ίδια ιστοσελίδα μας ενημερώνει πως ένας ταξιτζής είχε κάποτε εξομολογηθεί στις δημοσιογράφους του Vice όταν τον ρώτησαν πόσες γυναίκες είχε ο Κάστρο: «200.000 ίσως 2 εκατομμύρια…». 

Αναρωτιέμαι πώς και στο πλαίσιο της συνήθους τακτικής των ελληνικών ενημερωτικών ιστοσελίδων να κάνουν μετάφραση σε copy/paste άρθρα της Daily Mail, κανένα δεν μετέφρασε το αριστούργημα που δημοσίευσε μεταθανάτια η αγγλική φυλλάδα για τον Φιντέλ Κάστρο: "A prodigious womaniser and food connoisseur who kept some 20 luxurious properties throughout the Caribbean — including a private island he used to visit on his beautiful yacht — Castro was a complete fraud". Και λίγο πιο κάτω συνεχίζει: Reported lovers ranged from the Italian actress Gina Lollobrigida to an underage nightclub dancer who reported how he smoked continually during sex. His notorious affairs earned him the nickname ‘the Horse’. He had a taste for young Cuban women of every colour and background, and half-jokingly told a journalist that it was his colossal sexual drive that had led him away from the Roman Catholic Church. In Havana, the story went that, when engaged with his nubile sexual partners, he always kept his army boots on — a legacy, presumably, of his days as a revolutionary guerrilla, when enemies might strike at any moment. Στο φαντασιακό του συντάκτη της Daily Mail, ο Φιντέλ είναι ξεκάθαρα κανονικό σεξουαλικό τέρας. 

Εκτός από τη περιουσία και τις ορμές του Φιντέλ οι διαδικτυακές φυλλάδες ενημέρωσαν έγκυρα τους πολίτες και για τα τέκνα του. Το πρώτο θέμα για παράδειγμα έγραψε ότι ο γιος του Φιντέλ καπνίζει πούρα μεγάλων διαστάσεων (κοίτα κάτι πράματα! ένας κουβανός καπνίζει πούρα μεγάλων διαστάσεων - πού τα βρίσκει άραγε;) διαθέτει ένα γιοτ πενήντα μέτρων και τον Μάιο του 2015 προκάλεσε σάλο με τις διακοπές του στη Μύκονο και την Αλικαρνασσό (τον Μάιο του '15 δεν ακούσαμε κάτι για τον σάλο, μόνο τον Νοέμβρη του '16). Ο Γιώργος Βουλγαράκης, ο οποίος κάποτε ασκούσε εξουσία και διαχειριζόταν δημόσιο χρήμα, προσδιόρισε την περιουσία της κόρης του Κάστρο (ποιας κόρης ακριβώς;) στα 4.2 δις δολάρια και του γιου (ποιου γιου ακριβώς; ο Κάστρο είχε 2 εκατομμύρια γυναίκες σύμφωνα με τον ταξιτζή) στο 1 δις. Θα περίμενε δηλαδή κανείς τόσο ο γιος όσο και η κόρη να ήταν στη λίστα του Forbes και μάλιστα στην αξιοπρόσεχτη για ένα Forbes υποκατηγορία των πάμπλουτων κομμουνιστών. Δεν είναι.

Στην ανάλυσή τους για τον Κάστρο, η ενασχόληση των δεξιών και ακροδεξιών μέσων ενημέρωσης και προσωπικοτήτων στην πλειοψηφία τους είναι συγκεκριμένη: Προσωπική ζωή και όχι πολιτική δράση. Σε αυτό το πλαίσιο, η θεματολογία είναι σαφής και ακολουθεί τη συνήθη πεπατημένη των συντηρητικών, μικροαστικών, φοβικών μέσων που στοχεύουν στο θυμικό των αναγνωστών τους και όχι στην ενημέρωση: Έκλυτος βίος, σεξ, πολυγαμία και νόθοι απόγονοι. Πατριαρχικές σχέσεις. Η γυναίκα ως θριαμβευτικό αντικείμενο συλλογής. Κρυφή περιουσία ως ένδειξη διαφθοράς. Δισεκατομμύρια δολαρίων ως ένδειξη αρρωστημένου πλούτου. Τεράστια πούρα και γιότ μεγάλου μήκους, μια τέλεια φαλλική αναπαράσταση. Όλα επενδυμένα με πολυλογία, ηθικολογία, προκατάληψη, καταδίκη, και δυο τρεις εντυπωσιακές φωτογραφίες αλλά χωρίς συγκεκριμένα στοιχεία ή αποδείξεις. Το αποτέλεσμα, η κατασκευή ενός μύθου διαφορετικού από αυτόν που τα πραγματικά χαρακτηριστικά του Κάστρο (όπως φαίνονται μέσα από τις πολιτικές του επιλογές και δράσεις) καταδεικνύουν. 

Στα μυθεύματα της Δεξιάς για τον Κάστρο κυριαρχεί προφανώς το κακό: Αιμοσταγής δικτάτορας. Δολοφόνος πολιτικών αντιπάλων. Καταπιεστής των ομοφυλόφιλων. Αρνητής της Δημοκρατίας. Παραλίγο υπαίτιος πυρηνικού πολέμου. Κομμουνιστής που καταδίκασε έναν λαό στη φτώχεια, την απομόνωση και τη πορνεία. Ο Φιντέλ έρχεται από το Κακό και παραμένει μέσα σε αυτό μέχρι τέλους. Πού οφείλεται μια τέτοια θεώρηση; 

Το γεγονός ότι για λόγους ασφαλείας, η πραγματική προσωπική ζωή του Φιντέλ επί δεκαετίες αποτελούσε επτασφράγιστο μυστικό δημιούργησε σύγχυση και η σύγχυση οδήγησε μόνο σε φαντασιωσικές συνθέσεις. Συνθέσεις που γίνονται αντιληπτές μόνο ως απειλητικές. Η φαντασίωση του Φιντέλ είναι καταδιωκτική για αυτούς που τη φέρουν. Σε αυτή κυριαρχεί το άγχος της επικείμενης καταστροφής, μιας μαζικής ισοπέδωσης και εξαφάνισης. Η αδιαμφισβήτητη συνοχή του Φιντέλ ως ηγέτη και η αμετακίνητη πίστη του σε αυτό που είχε αναλάβει από το 1952, η αφοσίωση και η θρησκευτική του προσήλωση είναι εν δυνάμει καταστρεπτική για τους ίδιους και πρέπει οπωσδήποτε να κατακερματιστεί. Μετατρέπεται συνεπώς στον ενορμητικό της αντίποδα, στην απιστία, την ανηθικότητα, τον έκλυτο βίο. Η λιβιδινική του έκταση είναι τερατώδης και η φαλλική του απεικόνιση σκορπάει τον τρόμο (καπνίζει τεράστια πούρα, έχει γιοτ 50 και 90 μέτρων). Εκφράζεται με ένα συνεχή καταναγκασμό και επαναληπτικότητα σχεδόν ψυχωτική (έχει πάει με χιλιάδες, εκατοντάδες χιλιάδες, εκατομμύρια γυναίκες). Εξάλλου, οι ηθικιστικές επιθέσεις (αντί της πολιτικής κριτικής) κάλλιστα μπορούν να ειδωθούν ως υπερεγωτικές εκδηλώσεις αυτού του συντηρητικού κομματιού της κοινωνίας. Η μη μετουσιωμένη επιθυμία της Δεξιάς κατευθύνεται ολόκληρη στο φαντασιωσικό μύθευμα που κατασκευάζει για τον Φιντέλ. 

Στην περίπτωση λοιπόν του Φιντέλ, η εξουσία, ο πλούτος, και η αναπαραστατική έκταση των λιβιδινικών ενορμήσεων οργανώνουν την δομή και το περιεχόμενο μιας αφήγησης από τη πλευρά της συντηρητικής Δεξιάς που αποκτά χαρακτηριστικά μυθικά. Δεν υπάρχει καμία απόσταση από τις φαντασιώσεις αυτές, γεγονός που θα επέτρεπε τη δημιουργία μιας ουσιαστικής κριτικής, μα παραδόξως χρησιμοποιούνται ως τα βασικά μυθεύματα για την κατασκευή ιδεολογίας. 

Το Καλό στον Κάστρο έχει εξοβελιστεί: Εθνική ανεξαρτησία, αλληλεγγύη και προάσπιση των καταπιεσμένων λαών, κοινωνική συνοχή, καθολική παροχή υπηρεσιών υγείας, δωρεάν μαζική παιδεία, αθλητισμός, κουλτούρα, μια κοινωνία (μέχρι και πριν την έλευση του τουρισμού) με διαφορετική αντίληψη για τη θέση και την αξία τους κέρδους και της χρηματικής συναλλαγής. Τίποτα από αυτά δεν υπάρχει στη μυθολογία της Δεξιάς. Μια τέλεια σχάση. Μέσα από τη σχάση καλού και κακού αναφορικά με τον Κάστρο ως προσωπικότητα γίνονται ορατά προ-οιδιποδειακά στοιχεία σε αυτό το κομμάτι της κοινωνίας. Η φαντασιωσική οργάνωση της Δεξιάς ως προς το πρόσωπο του Φιντέλ φαίνεται ότι στερείται τελικά οιδιπόδειας σύνθεσης. Έτσι, δεν είναι έκπληξη ότι ο φορέας του φαλλού πεθαίνει τελικά υπέργηρος και άρρωστος και όχι δολοφονημένος απ' τα παιδιά του, τους κουβανούς πολίτες που θα μπορούσαν να είναι φορείς μια κάποιας πατροκτονικής αντεπανάστασης.