ημερολόγιο ενός προσωρινά επαναπατρισθέντα ΙΙΙ

μέρα 3η, 23/11/2010

-το φαϊ σου, την τιβί σου και άντε και γ..ήσου-

Η καινούργια μέρα ξεκίνησε πρόωρα με το μεταμεσονύχτιο καυγά του συνασπισμού γατιών που φιλοξενεί η μάνα στην αυλή. Προηγουμένως ο γατούλης τσίπρας τζούνιορ είχε αποπεμφθεί από το συνασπισμό λόγω ισχυρών αισθητικών διαφωνιών στις διαδικασίες αναδιανομής των friskies και κοιμόταν μονος στο κατώφλι της εξώπορτας. Ένας γάτος εισέβαλε το βράδυ παράνομα στην αυλή και τον απείλησε. Ο γατούλης νιαούρισε σε βοήθεια απελπισμένα καλώντας σε ένα μαζικό και ενωτικό κίνημα για την απόκρουση και ανατροπή της βάρβαρης επίθεσης. Ο συνασπισμός συγκάλεσε έκτακτη γενική συνέλευση για την αντιμετώπιση της κρίσης και ζήτησε το άνοιγμα ενός ειλικρινούς συντροφικού διαλόγου πάνω στα θεμελιακά ιδεολογικά και στρατηγικής φύσης ζητήματα. Τα νιαουρίσματα βοήθειας όμως κορυφώθηκαν κατά τη διάρκεια της συνέλευσης οπότε τελικά παρενέβησαν οι μεγάλες δυνάμεις που με ένα σκουπόξυλο έδιωξαν τον εισβολέα γάτο. Για την επίθεση στο γατούλη ο συνασπισμός γατιών της αυλής εξέδωσε ψήφισμα που κατήγγειλε την ολομέτωπη επίθεση καταστολής και τρομοκράτησης, ενώ για τη δική μου παρέμβαση με το σκουπόξυλο δήλωσε πως αποτέλεσε μια μαχητική απάντηση στη διαρκή πολιτική τρομοκράτησης και αναίρεσης γατίσιων δικαιωμάτων προς όφελος των κεφαλαιοκρατών γατοτρόφων.

Η νύχτα συνεχίστηκε το ίδιο δραματικά:  Αναστατωμένος από την ακραιφνή έλλειψη αλληλεγγύης μεταξύ των γατιών της αυλής άνοιξα τη τιβί αναζητώντας μάταια ηρεμία μέσα από κάποιο ξεχασμένο αφιέρωμα στον Κακναβάτο από τα κρατικά κανάλια. Αλίμονο όμως! Η κατεπείγουσα αναγκαιότητα για λίγη ομορφιά καταπλακώθηκε από τη κατεπείγουσα προπαγάνδα της κρατικής τηλεόρασης για την αναγκαιότητα της πολιτικής συμμαχίας. Η κυβέρνηση μαριονέτα δεν νομιμοποιείται με τίποτα  γι΄αυτό και στη παράσταση χρειάζεται να προστεθούν και οι λοιπές φιγούρες του θεάτρου σκιών που παίζεται ταυτόχρονα και παραλλήλως. Το μέλλον που σχεδιάζεται είναι στημένο και αυτό γίνεται πιο ευκρινές τούτες τις στιγμές πρωινής διαύγειας. Και η επιβολή του προετοιμάζεται με τη μέθοδο της αναπόφευκτης βεβαιότητας. Αυτές τις πρώτες ώρες του ξημερώματος όμως, μέσα στη  αιώνια βεβαιότητα της μετατροπής της νύχτας σε ημέρα, μπορώ να νιώσω και τις λίγες στιγμές του τρομακτικού μεταίχμιου του λυκόφωτος όπου μέσα του τα πάντα μπορούν να συμβούν. 

Στα θέλγητρα της μόνιμα ανοιχτής τηλεόρασης υπέκυψα ξανά και το μεσημέρι. Στάθηκα τότε αμίλητος μπρος στη συνέντευξη του κυβερνήτη του Προτεκτοράτου της Ελλάδας κυρίου Τόμσεν. Απευθυνόταν  σε ένα λαό που δε γνωρίζει και απ' τον οποίον ποτέ δε προσκλήθηκε να δώσει τις υπηρεσίες του. Νομίζω πως φοβάται κάπως γι΄ αυτό και κρύβεται σθεναρά πίσω από τον στυγνό τεχνοκρατισμό του μπρος στη σκέψη πως αποφασίζει για ανθρώπους που σηκώνουν ανώριμα το μεταφυσικό βάρος του να αποτελούν απογόνους των εμπνευστών της δημοκρατίας. Σιώπησα απέναντι σε αυτή την ανείπωτη επίδειξη δύναμης απέναντι στη λαϊκή κυριαρχία.

Ο πατέρας παρακολουθούσε θυμωμένος και τόνισε πόσο ασύλληπτα άδικο είναι που του παίρνουν ετσιθελικά το ένα τρίτο των δεδουλευμένων του. Θέλησα να του πω ότι αυτή τη τρομερή αδικία την ακούω από το στόμα του για τρίτη συνεχόμενη μέρα αλλά μια ισχυρή ενσυναίσθηση με απέτρεψε.

Η ελληνορθόδοξη συμμορία έμαθα ότι σήμερα συνέστησε επίσημα καινούργια μη κυβερνητική εταιρία και για να γιορτάσουν τις νέες ευλογημένες μπίζνες μαζεύτηκαν όλοι οι γνωστοί δυνάστες αυτού του λαού. Στο ρόλο του εκ μέρους όλων μας νομιμοποιητή, ο πρόεδρος του κράτους - προτεκτοράτου, που τυχαίνει να κατάγεται και από την εκλεκτή πόλη που προσωρινά με φιλοξενεί αυτές τις μέρες. Σε αυτή την αγαστή συμπόρευση παρόντων πολιτικών, επιχειρηματιών, στρατιωτικών, δικαστικών και δημοσιογράφων με τους θεσμοθετημένους πνευματικούς καταπιεστές-ιεροκύρηκες της χριστιανικής αγάπης και χριστεμπορίας αισθάνθηκα για ακόμη μια φορά ανήμπορος και μόνος. Και ξένος. Πολύ ξένος. Πιο ξένος και από όσο μέσα στο αφιλόξενο μετρό του Λονδίνου.

Στο καφενείο που πίνω τσίπουρο με τους αγαπημένους φίλους, άκουγα να μνημονεύουν τη τύχη του να χτίζω μια ζωή "μακριά από δω πέρα". Κοιτώντας τα πρόσωπά τους ένιωθα από τώρα πόσο θα μου λείψουν, ώσπου έπιασα το νου μου να γυρνά απρόκλητα στις γάτες της μάνας μου. Να τέλειωσαν άραγε, σκέφτηκα, επιτέλους εκείνη τη μακρά, γατίσια συνέλευσή τους;

φώτο: ο συνασπισμός γατιών στην αυλή της μάνας μου στα πρώτα δειλά βήματα προς τη ρήξη και την ανατροπή

ημερολόγιο ενός προσωρινά επαναπατρισθέντα ΙΙ

Τα πλατάνια στον παραλίμνιο χάνουν τα φύλλα τους και αυτά παραμένουν στο χώμα αναμένοντας τη σήψη. Αυτή ήταν η μέρα της θλίψης στα Γιάννενα. 

μέρα 2η, 22/11/10

-ΠΑΣ πρέζα υπνοστεντόν και τέζα-

12.24 αφύπνιση. Ήρεμος ύπνος, χωρίς διακοπές και πρόωρες αφυπνίσεις. Χωρίς μετατσιπουρικές κεφαλαλγίες. Αρχή αισιόδοξη. 

12.27 ύποπτο μπουμπουνητό από κάπου απροσδιόριστα, κρυφή ελπίδα πως ήταν μόνο υπνοπομπική παραίσθηση και όχι προμήνυμα μπόρας.

14.39 ο πατέρας δηλώνει τη λύπη του και την οργή για δεύτερη μέρα που το ένα τρίτο των δεδουλευμένων του χάνεται, ξέρει πως το 'χουμε ξανακούσει αλλά αυτό δεν είναι μόνο μια ανακοίνωση, είναι μια συναισθηματική δήλωση προς εκείνους τους αόρατους ακροατές δίπλα και πίσω από μένα. Οι ψιχάλες πέφτουν βαριές, η επικείμενη μπόρα δε μπορεί να περιμένει. Ανήσυχες οι γάτες ίσως να σκέφτονται πώς δε θα πέσει ο ουρανός στο κεφάλι τους.

15.58 η πολυπόθητη βόλτα στο παραλίμνιο ξεκινά. Στην υπαίθρια γλυπτοθήκη οι φιγούρες του Θ. Παπαγιάννη μοιάζουν θλιμμένες. Θέλω να φωτογραφήσω τον ουρανό μαζί τους μα και αυτός συννεφιασμένος. Η βροχή δεν έπεσε ακόμα, ακόμα μόνο τα φύλλα πέφτουν.

16.27 ο δημόσιος χώρος στη πόλη είναι πράσινος, διευρυμένος και άφθονος. Ενίοτε βανδαλισμένος. Λες και η ομορφιά είναι ασήκωτη όταν χρειάζεται μόνο να την αντικρύσουμε και όχι να τη πάρουμε στα χέρια. Το άδειο τραπεζοκάθισμα στο σύμπαν του δημόσιου χώρου είναι μια σκληρή μεταφυσική τιμωρία γι' αυτόν. Και στο δικό μας οπτικό φάσμα μια ακόμα συνήθεια.

16.31 Άνοιξα την ομπρέλα. Στα Γιάννενα, όταν ξεκινά να βρέχει τον Νοέμβρη, σταματά τον Απρίλη. Αφήνω το μικρό θέατρο και βιάζομαι προς τα έσω, βαδίζω το δρόμο που στον Θίασο ο περήφανος στρατιώτης κρατά τα δυο κομμένα κεφάλια των ανταρτών του ΕΛΑΣ:

Όλα έχουν αλλάξει τριγύρω, παρατηρώ, αλλά όπως λέει και ο στιχουργός, τα πάντα εξακολουθούν να παραμένουν ίδια.

17.40 η λόρδου Βύρωνος είναι ο πεζόδρομος των χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων της πόλης και τα καταστήματά της φτιαγμένα για τις φτωχότερες τσέπες. Δε μου κάνει εντύπωση συνεπώς πως τόσα μαγαζιά σ' αυτό το δρόμο έχουν φαληρίσει. "Δεν ήταν κακός ο επιχειρηματίας...", δηλώνει το πόστερ που μια παράταξη κόλλησε στην άδεια βιτρίνα, "...ήταν η....". Αναρωτιέμαι αν η οξυμένη παρατήρηση της κρίσης είναι μόνο το βιοχημικό αποτέλεσμα μιας σκόπιμα αυξημένης ντοπαμίνης ή τα πράγματα σε αυτό το δρόμο είναι όντως κατά διαβόλου. 

18.10 στο παραδοσιακό μπουγατσοπωλείο απέναντι απ' το ρολόι ο ηλικιωμένος εργαζόμενος φωτογραφίζεται καθιστός με τη πλάτη γυρισμένη στους επίδοξους πελάτες του. Οι ώμοι  του πεσμένοι προς τα κάτω. Δυο ταψιά στη βιτρίνα, το ένα γεμάτο ακόμα και το άλλο με ένα μόνο κομμάτι να λείπει. Βρισκόταν  αποφασιστικά στο χέρι μου μιας και είναι πικρή η συνειδητοποίηση ότι σε όλοκληρο Λονδίνο αυτό που μπορεί να σου λείπει είναι η γιαννιώτική γλυκιά μπουγάτσα. Τρεις στίβες πιάτων ακέραιες αμφοτερόπλευρα και τα τραπέζια άδεια. Είναι σπουδαίο πόσο γρήγορα η θλίψη αναλαμβάνει αμέσως μετά από μια μέτρια εξυπηρέτηση.

18.20 η κεντρική πλατεία λίγο πιο πάνω συνθηματολογεί μάλλον ακίνδυνα. Οι ριζοσπαστικές δυνάμεις έχουν καταλάβει επιτέλους το δημόσιο χώρο αλλά μόνο με τα πολυγραφότατα σπρέυ τους.

21.11 Στο καφενείο του κυρ-ιδιοκτήτη που πίνω τσίπουρα, είχαμε υποπτευθεί κατάθλιψη για κείνον μήνες πρίν όταν καλοκαιριάτικα μας εξιστόρησε τα σωματικά του συμπτώματα. Σήμερα μας έδειξε τα αντικαταθλιπτικά που μετά από ένα μήνα χρήσης σταμάτησε γιατί ένας θαμώνας του είπε πως κάτι τέτοια είναι για τρελούς και πως θα έπρεπε να πάρει το σιρόπι που και ο ίδιος παίρνει για παρόμοιους λόγους. Πιστεύει πως το σιρόπι τον κάνει τώρα καλά, μα μπορεί να μη σκέφτηκε πως ίσως να ήταν μόνο η επίδραση της σιταλοπράμης που διέκοψε.

23.59 Η μέρα 2η τελείωσε. Όπως ένας ηλικιωμένος στο καφενείο δήλωσε καθώς χαιρετούσε: "μια ακόμα μέρα λιγότερη".

ημερολόγιο ενός προσωρινά επαναπατρισθέντα Ι

Επέστρεψα μετά από καιρό, για λίγες μέρες, στο τόπο καταγωγής μου, στα Γιάννενα, που είναι πρώτα στα γρόσσια και στα άρματα. Για όποιον βρίσκει ενδιαφέρον στις αριθμημένες υποκειμενικές παρατηρήσεις απαριθμώ ελεύθερα μερικές από τις πρωτόγονες σκέψεις μου στα ερεθίσματα από τη γλυκιά πατρίδα:

μέρα 1η, 21/11/10

- εικοσάευρο και μακαρόνια-

1. ο πατέρας εξέφρασε τη θλίψη του για την απώλεια σχεδόν του ενός τρίτου του ετήσιου εισοδήματός του. Εξέφρασε οργή και αναλογίστηκε την αδικία μιας και ό,τι του πάρθηκε το είχε δουλέψει. Και ήπιε αμέσως μετά σιωπηλός τη τελευταία γουλιά απ' τον σκέτο καφέ του, πριν αφεθεί σε μια συγκινητική γενναιοδωρία απέναντι στον επαναπατρισθέντα γιο που έψαχνε ο φτωχός στις τσέπες το πορτοφόλι του για να κεράσει.
2. Η μάνα φιλοξενεί στην αυλή 6 γάτες. Η φροντίδα της τις έχει μετατρέψει σε μικρά εγωιστικά οικόσιτα. Ίσως να την εκδικούνται κιόλας που ονόμασε δυο απ' αυτές τσίπρα και κουβέλη.
3. Η κακούργα κοινωνία και η εργασιακή τρομοκρατία έκανε τη μικρή αδερφή μου ανέλπιστα μετριοπαθή κρυφοαναρχική. Η ίδια βέβαια δε θα το αντιληφθεί ποτέ. 
4. Το καφενείο που πίνω τσίπουρο με τους αγαπημένους φίλους που μου έλειψαν τόσο κόντεψε να κλείσει, μιας και οι θαμώνες του εξεγέρθηκαν απέναντι στην αντικαπνιστική καταπίεση και κύρηξαν αποχή απ΄τη κολτσίνα. "Υπάρχει ζωή χωρίς τασάκι;" φαίνεται να αναρωτήθηκαν δυο-τρεις απ' αυτούς.
5. Στη πόλη συντελέστηκε προσφάτως πολιτική αλλαγή. Νέος δήμαρχος εκλέχτηκε ο κ. Φίλιος, ο οποίος είναι άριστος ξενιστής πολιτικού καιροσκοπισμού και εθισμένος στην αντίληψη της εξουσίας ως δημοσιοϋπαλληλισμού μέσα από τη χρόνια εγκατάστασή του στα δημοτικά συμβούλια. Δήμαρχος της ίδιας πόλης και τη δεκαετία του 80, η τοπική κοινωνία για μια εικοσαετία σχεδόν τον προέτρεπε να αποσυρθεί αρνούμενη επανειλημμένα να τον προτιμήσει σε διαδοχικές εκλογικές διαδικασίες. Ο ίδιος όμως αδυνατούσε να αποδεχτεί ότι δεν έχει πλέον τίποτα να προσφέρει και ότι προφανώς υπάρχουν  στη πόλη και άλλοι που θα μπορούν να είναι περισσότερο παραγωγικοί στη σκέψη και τη πολιτική. Είναι τραγικό που οι κάλπες δικαίωσαν τη μακρόχρονη βουνίσια επιμονή του.
6. Βέβαια δε χρειάστηκε να προσπαθήσει ιδιαίτερα. Ο απερχόμενος δήμαρχος κ. Γκόντας έκανε ό,τι μπορούσε για να πείσει ακόμα και αυτούς στους οποίους "έδωσε ψωμί να φάνε" ότι η διαχείρηση ενός δήμου με τη λογική της ατομικής ιδιοκτησίας είναι πράγματι μια κακή ιδέα για να συνεχίζεται και σε τρίτη τετραετία. Και ότι προκαλεί πολύ πόνο όταν χρησιμοποιείς τη θέση της εξουσίας για να συκοφαντείς, να ξυλοφορτώνεις, να τραμπουκίζεις και να διαπομπεύεις ανθρώπους. Και κατέδειξε πανηγυρικά τη γενικευμένη διαπίστωση πως αν προσφέρεις στον μικροαστό τη χαρά της εξουσίας, εκείνος δε θα διστάσει να υποκύψει ηδονικά στο σαδισμό της επιβολής της πάνω σου, σε σένα που είχες την ατυχή έμπνευση να τον εκλέξεις τη μαύρη εκείνη ώρα. 
7. ο τίτλος της ημέρας 1 είναι δανεισμένος απ' τον τιμοκατάλογο της πρόσφατης κάλπης. Γιαννιώτικες λιχουδιές...

φώτο: ο Αλή πασάς μόλις του ανακοίνωσαν το τραγικό νέο της σημερινής ισοπαλίας του ΠΑΣ

ένα άλλο tea party είναι εφικτό

Ανησυχητικές είναι οι προβλέψεις των λονδρέζικων φυλλάδων για τα χθεσινά γεγονότα στον ουρανοξύστη που φιλοξενεί τα γραφεία των Torries. Δεν ήταν η απρόβλεπτη μαζικότητα και η πρωτοφανής επίδειξη αποφασιστικότητας, ούτε ο νεανικός αυθορμητισμός φοιτητών από όλα τα κοινωνικά στρώματα και όλων των επιπέδων τα πανεπιστήμια, ούτε καν η αξιοπρόσεχτη άγνοια κινδύνου μπρος στην αμείλικτη μπότα του βρετανικού νόμου και της πιστής εφαρμογής του. Ήταν όλα αυτά μαζί που προκάλεσαν τον τρόμο! Και βεβαίως οι χαρωπές ενδείξεις ότι τα ζητήματα που τέθηκαν  είναι πια σαφώς πολιτικά. Μια ματιά στις ιστοσελίδες των πανεπιστημιακών συλλόγων θα καταδείξει ότι οι πολιτικές ζυμώσεις των τελευταίων δύο ετών αρχίζουν να αποκτούν την ωραία εξεγερτική τους ευωδία. 

Θυμίζω συνοπτικά ότι πρόσφατα φοιτητικοί σύλλογοι σε διάφορα πανεπιστήμια (UCL, SOAS, KCL, LSE κα) με ή χωρίς ριζοσπαστική παράδοση, πέτυχαν μικρές ή μεγάλες νίκες (μη απέλαση μεταναστών-εργατών, εξίσωση των μισθών τους με τους αγγλικούς, κλείσιμο μιλιταριστικών εκθέσεων κτλ) ενώ ο αγώνας των φοιτητών και των καθηγητών του πανεπιστημίου του Middlesex να διατηρήσουν τη φιλοσοφική σχολή καταργήθηκε ως μη κερδοφόρα ενέπνευσε πολυήμερες καταλήψεις, διαδηλώσεις και συνελεύσεις όπου υπάρχει βρετανική academia.  

Μια μικρή γύρα στις βρετανικές εφημερίδες είναι αρκετή να δει κανείς ότι η κοινή γνώμη αντιμετωπίζει κατ' αρχήν θετικά τις κινητοποιήσεις αναγνωρίζοντας το δίκαιο των φοιτητών και την επικείμενη ανισότητα στην εκπαίδευση που προετοιμάζεται πυρετωδώς. Βέβαια, τα μέσα, ως αναμενόταν έπιασαν αμέσως δουλειά για τη χαλιναγώγησή της. Δημοσιεύουν φωτογραφίες και ονόματα "ταραξιών", απαιτούν την παραδειγματική τιμωρία και καταγγέλλουν την αστυνομία και τις μυστικές υπηρεσίες που δε κατάφεραν να ελέγξουν και να προβλέψουν τα γεγονότα. Και οπωσδήποτε εφαρμόζουν και τα γνωστά και εις Παρισίους μέσα της κατασυκοφάντησης της αναρχικής σκέψης και συμμετοχής, που όπως θα συμπεραίνει ο αναγνώστης μόλυναν τη διαδήλωση και έσπειραν το μίσος και τη βία. Διασκεδαστική είναι η περιγραφή στην αποψινή Evening Standard ενός ζευγαριού "που δεν ήταν φοιτητές και που έμοιαζαν με κάτι σαν old-school anarchists". Όπως και του πρωτοσέλιδου αποτροπιασμού της στο γεγονός ότι ο σύλλογος διδασκόντων του Goldsmith τόλμησε και χαιρέτησε τη διαδήλωση, έκλεισε δηλαδή κατά τη γνώμη τους το μάτι στη βία (Full marks for the riots, say lectures, έγραψε).  

ΥΓ. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι κάτι περισσότερο από ανάγκη, τα ελληνικά πανεπιστήμια -πέρα απ' τους δικούς τους αγώνες- να επιδείξουν άμεσα την αλληλεγγύη τους στα αγγλικά και οι ελληνικοί σύλλογοι να προσανατολιστούν σε συντονισμό και συνεννόηση με τους αγγλικούς ώστε η αντίδραση να διεθνοποιηθεί και να αποκτήσει μια πιο συμπαγή βάση. Η πρόσφατη αδράνεια από τα ελληνικά πανεπιστήμια σε επίπεδο φοιτητών να συμπαρασταθούν στον αγώνα φοιτητών-καθηγητών της φιλοσοφικής στο Middlesex University, θα είναι πλέον συνειδητή αμέλεια αν επαναληφθεί. 

για τον Κακναβάτο

Δεν είχα ιδέα αν ο Έκτωρ Κακναβάτος ήταν ζωντανός, μέχρι πριν από λίγο. 

Τον είχα γνωρίσει ένα πυρακτωμένο ξημέρωμα όταν απαιτούνταν να προσανατολιστώ με λίγη από τη φωταψία της κρατικής τηλεόρασης. Έπαιζε τότε το "Παρασκήνιο" και ο Κακναβάτος, αυτόφωτος στη μοναξιά της μεταμεσονύχτιας επανάληψης, επέμενε πως το ομορφότερο αντίδοτο στη μανιακή διαύγεια δεν ήταν παρά λίγη απ' τη σοφία της απλότητας και η ελληνική γλώσσα αφημένη στη συντακτική κομψότητα ενός ποιητή. Ο Κακναβάτος, τώρα το καταλαβαίνω, δεν είχε στη πραγματικότητα ποτέ δικό του σώμα ή πρόσωπο, εκτός από εκείνη τη μοναδική φορά. 

Να ρωτήσω τώρα αν ο Ερνέστο Σάμπατο ζει; Και πώς μοιάζει;