στον κόλπο των χοίρων

Σκέφτομαι ότι τα μέτρα που λαμβάνονται για τη γρίπη των χοίρων μοιάζουν υπερβολικά αλλά έχουν λογική: 1. η ίωση μπορεί να εξαπλωθεί εύκολα και ραγδαία, 2. είναι ακόμα αγνωστο το νοσολογικό της φορτίο, το πόσο βλαπτική δηλαδή μπορεί να είναι για τον άνθρωπο.

Αναρωτιέμαι όμως και για τον χαρακτήρα της παγκόσμιας ανησυχίας. Μια ματιά στην ιστοσελίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας φτάνει για να δει κανείς πως σε περιοχές του κόσμου ενδημούν νόσοι με μεγάλη μεταδοτικότητα και ακόμα μεγαλύτερη θνησιμότητα από τη γρίπη των χοίρων:

μόνο για το 2009, ο Π.Ο.Υ. έχει επισημάνει επιδημίες χολέρας στη Ζιμπάμπουε, κίτρινου πυρετού πρώτα στη Σιέρρα Λεόνε και μετά στη Γουινέα, Έμπολα στο Κογκό και στις Φιλιππίνες, πολυομυελίτιδας στη Νιγηρία, το Σουδάν και τη δυτική Αφρική, της νόσου των πτηνών στη Κίνα, την Ινδονησία, την Αιγυπτο, το Βιετνάμ, μηνιγγιτιδοκοκκικές στη Νιγηρία, στο Τσαντ και σε άλλες αφρικανικές χώρες, και βέβαια του AIDS που πανδημεί σε όλη την υποσαχάρια αφρική και βρίσκεται σε τρομακτική άνοδο σε πρώην σοβιετικές δημοκρατίες.

Όλες αυτές οι χώρες έχουν ένα βασικό κοινό χαρακτηριστικό: είναι αναπτυσσόμενες, πάμπτωχες, με ανύπαρκτες υποδομές και χωρίς πρόσβαση σε κέντρα λήψης αποφάσεων. Αντίθετα, η γρίπη των χοίρων έχει την ιδιαιτερότητα τα μέχρι τώρα κρούσματά της να έχουν επιβεβαιωθεί σε χώρες του αναπτυγμένου κόσμου. Σε χώρες όπου υπάρχουν κατάλληλα διαγνωστικά εργαλεία και αξιόπιστοι φορείς δημόσιας υγείας. Είναι η πρώτη επιδημία στον δυτικό κόσμο που καταγράφει ο Π.Ο.Υ. από το 2004 (με μόνη εξαίρεση κάποια κρούσματα αιμμοραγικού πυρετού το 2005 στην Ολλάνδια που εισήχθησαν από την Αφρική). Στον δυτικό κόσμο επίσης, η αερομεταφορά (άρα και η μετακίνηση του ιού) είναι εύκολη και συχνή, η κοινωνία ικανοποιητικά τρομοκρατημένη και τα ΜΜΕ αρκετά ισχυρά για να δημιουργήσουν και να συντηρούν κλίμα ενός ακόμα πανικού.

Τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά της απήχησης της επιδημίας φαίνεται να ξεπερνούν τα επιστημονικά της. Μια ακόμα απειλή για την ευημερία της δυτικής κοινωνίας αποκάλυψε τη φοβερή επάρκεια της κοινωνίας αυτής στους πόρους και στα μέσα επίτευξης των σκοπών της. Μια απειλή που αν και ραγδαία μεταδιδόμενη παραμένει ανισομεγέθης μπροστά σε ό,τι ακόμα ισοπεδώνει εκείνες τις κοινωνίες που θυσιάζονται για την ευημερία της μίας.