η ενημέρωση που λαμβάνουμε και ο δυτικογενής τρόπος που τον προσεγγίζουμε δεν μου επιτρέπει να συλλάβω το αγωνιακό και τραγικό πρόσωπο του σύγχρονου Ιράν και του λαού του. Μέσα μου ο αγώνας τους για περισσότερη ελευθερία εκδηλώνεται είτε με αισθητικά σχήματα που αναπαραστά η φαντασία μου μέσα από τις ελάχιστες εικόνες που διοχετεύονται, είτε με παραλληλισμούς με ανθρώπους που μια ιστορική συγκυρία τους μετέτρεψε από σύμβολα της διπλανής πόρτας σε σύμβολα εξέγερσης έναντι της μίζερης καθημερινότητας.
Η Νέδα Αγκά Σολτάν δολοφονήθηκε από το ιρανικό καθεστώς στις 20 Ιουνίου. Θεωρώ ότι είναι το πρόσωπο του 2009.
Δεν άνηκε σε καμιά παράταξη, δεν είχε καν ψηφίσει στις εκλογές. Ήταν το γυναικείο πρόσωπο της ιρανικής αστικής τάξης. Ενδεχομένως ξένη μέσα στη κοινωνία που οικοδόμησαν άντρες και φανατικοί ιερωμένοι, ίσως μυστικά εξεγερμένη απέναντι στη κυρίαρχη ιδεολογία της θρησκείας, του συντηρητισμού, της προκατάληψης, της αδίστακτης εξουσίας και των θλιβερών παράγωγών της. Κατέβηκε στο δρόμο απέναντι στην κοινωνική συμβατικότητα της χώρας της αναζητώντας έναν άλλο δρόμο ανεξαρτησίας. Και μέσα απ' το ματωμένο μπλου-τζιν έθεσε -αθέλητα προφανώς και- με συγκλονιστική αξιοπρέπεια το απελευθερωτικό πλαίσιο, το ζήτημα της κοινωνικής χειραφέτησης, χωρίς φεμινιστικές δημαγωγίες και στείρες εξεγερτικές εξαγγελίες.
Η δική μου κριτική ίσως να τόνιζε ότι η φιλελεύθερη αστική κοινωνία της δύσης που ενδεχομένως αναζητούσε η Νέδα σαν τρόπο ζωής θα την οδηγούσε στην αλλοτριωτική αυταπάτη που η δική μας αστική τάξη βιώνει. Αμφιβάλλω όμως αν αυτό θα μπορούσε να τη σταματήσει, την ίδια ή και τον φοιτητή της πλατείας Τιεν-Αν-Μεν είκοσι χρόνια νωρίτερα, από το να απαιτήσει στους δρόμους τη κοινωνική μεταρρύθμιση.
Δεν άνηκε σε καμιά παράταξη, δεν είχε καν ψηφίσει στις εκλογές. Ήταν το γυναικείο πρόσωπο της ιρανικής αστικής τάξης. Ενδεχομένως ξένη μέσα στη κοινωνία που οικοδόμησαν άντρες και φανατικοί ιερωμένοι, ίσως μυστικά εξεγερμένη απέναντι στη κυρίαρχη ιδεολογία της θρησκείας, του συντηρητισμού, της προκατάληψης, της αδίστακτης εξουσίας και των θλιβερών παράγωγών της. Κατέβηκε στο δρόμο απέναντι στην κοινωνική συμβατικότητα της χώρας της αναζητώντας έναν άλλο δρόμο ανεξαρτησίας. Και μέσα απ' το ματωμένο μπλου-τζιν έθεσε -αθέλητα προφανώς και- με συγκλονιστική αξιοπρέπεια το απελευθερωτικό πλαίσιο, το ζήτημα της κοινωνικής χειραφέτησης, χωρίς φεμινιστικές δημαγωγίες και στείρες εξεγερτικές εξαγγελίες.
Η δική μου κριτική ίσως να τόνιζε ότι η φιλελεύθερη αστική κοινωνία της δύσης που ενδεχομένως αναζητούσε η Νέδα σαν τρόπο ζωής θα την οδηγούσε στην αλλοτριωτική αυταπάτη που η δική μας αστική τάξη βιώνει. Αμφιβάλλω όμως αν αυτό θα μπορούσε να τη σταματήσει, την ίδια ή και τον φοιτητή της πλατείας Τιεν-Αν-Μεν είκοσι χρόνια νωρίτερα, από το να απαιτήσει στους δρόμους τη κοινωνική μεταρρύθμιση.
Η εικόνα που πλάθει η φαντασία μας σπάνια μπορεί να είναι καθορισμένη. Όμως ο θάνατος της Νέδα -που μεταδίδεται ξανά και ξανά στις σελίδες του διαδικτύου- είναι γυμνός, γκρίζος και υποβλητικός, όπως ο αγώνας καθενός που αναγνωρίζει το τίμημα του να θες να αναπνέεις ελεύθερα.